از آب چه میدانیم؟
مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: شاید پاسخ و اشارهی شما به آب لولهکشی خانه و در بهترین حالت ممکن باران و رودخانهها باشد؛ اما داستان آب مورد نیاز و مورد مصرف ما در طور روز پیچیدهتر از همهی آنچیزی که به ذهن ما میرسد است.
در یک خانه چند نوع آب داریم؟
- آب سفید یا آب پاک
- آب خاکستری درجه یک
- آب خاکستری درجه دو
- آب سیاه
- آب پنهان یا آب مجازی
۱. آب سفید یا آب پاک؛ آب بهداشتی و سالم که در لولهکشی منازل وجود دارد. گاهی استفاده مستقیم از آب لوله کشی نیاز به دقت و توجه خاصی دارد.
هنگام وضو گرفتن شیر آب را به طور منقطع باز و بسته کنیم.
هنگامی که میخواهیم دوش بگیریم ممکن است ابتدا آب سرد باشد، بهتر است آن آب را در یک ظرف مناسب ذخیره کنیم و برای آبیاری گلدان و باغچه استفاده کنیم.
۲. آب خاکستری درجه یک که حاصل شست و شوی خانگی بدون مواد شوینده بوده و بدون چربی است. مانند شستن و آب کشی سبزی خوردن، آب کشی سادهی لیوان، آب باقی مانده در کتری، آب باقی مانده در پارچ و…
*با آب خاکستری درجه یک چه کنیم؟
اگر سینک ظرفشویی دو قلو داریم با کمی هزینه و با استفاده از چند متر لوله و اتصالات میتوان آب خاکستری را به یک مخزن منتقل کرد و برای آبیاری باغ، باغچه و گلدانها استفاده کرد. اگر سینگ دوقلو نداریم و امکان تغییر آن نیست، میتوانیم با کمی خلاقیت راههای دیگری برای انتقال آب به مخزن آب خاکستری استفاده کنیم.
۳. آب خاکستری درجه دو؛ این آب حاصل شست و شوی خانگی (حمام، آشپزخانه، لباسشویی) با مواد شویندهای مانند مایع ظرفشویی، پودر لباسشویی، صابون، شامپو و… است. همراه این آب چربی، ذرات غذا، موی بدن، سطح مردهی پوست بدن و… است.
*با آب خاکستری درجه دو چه کنیم؟
شاید فعلا شهروندان نتوانند آب خاکستری درجه۲ را بازیافت کنند، دلیل اصلی دستهبندی آب خاکستری به درجه یک و دو نیز همین است. جمعآوری و بازیافت آب خاکستری درجه دو نیازمند زیرساخت و دستگاه تصفیه آب است که هزینههای خاص خود را دارد.
۴. آب سیاه؛ این آب حاصل مصرف در توالت خانهها است، آبی که با مدفوع و ادرار انسانی ترکیب شده و از نظر کیفیت در پایینترین سطح ممکن قرار میگیرد.
هرچند در گذشتههای نهچندان دور سیستم فاضلاب خانههای روستایی به صورت جذبی بود و پس از جذب آب در زمین طی مراحلی کود انسانی را فرآوری کرده سپس در مزارع استفاده میکردند.
اما امروز به دلایل مختلف امکان چنین کاری نیست و البته جوامع نیز چنین کاری را نمیپسندند؛ شاید این فقط یک دلیل باشد که آب سیاه سزاوار سرازیر شدن به سیستم فاضلاب شهری باشد و دیگر نتوان آن را خانه بازیافت کرد.
۵. آب پنهان یا آب مجازی؛ این آب مانند ۴ مورد قبلی حاصل مصرف خانگی نیست، بلکه این آب مصرف شده در فرآیند تولید تکتک محصولاتی است که در یک خانه میبینید.
خیلی ساده است، از آن آبی که برای شستن ماسههای استفاده شده در ساخت خانه گرفته تا کیف و کفش، فرش و موکت، مبل و صندلی، موبایل و کامپیوتر، یخچال و اجاق گاز، خودرو و دوچرخه، خوراک و پوشاک و کلا تمام اشیاء و خوراکیهایی که در خانه وجود دارد، در فرآیند ساختنشان آب مصرف (آب پنهان یا مجازی) شده است.
*با آب پنهان یا آب مجازی چه کنیم؟
با این آب دیگر نمیتوان کاری کرد، یعنی آبی است که در فرآیند تولید مثلا نان مصرف شده است و دیگر ما نمیتوانیم نانی که در سفره باقی مانده است را به آب تبدیل کنیم.
اما میتوانیم یعنی باید بتوانیم که آگاهانه از این حجم انبوه آب پنهان که در خانه و گرد خودمان جمع کردهایم به شایستگی حفاظت و نگهداری کنیم.
اگر وسیلهای خراب شد پیش از هر فکری که بر خلاف سبک زندگی سبز باشد، به تعمیر آن فکر کنیم.
میوه، کاهو و سبزیجات را به اندازه و مقدار لازم خریداری کنیم تا در یخچال نماند و خراب نشود.
غذا و نان را به مقدار لازم و کافی تهیه کنیم و مراقب باشیم که تا آخرین ذرهی آن به مصرف خودمان برسد. برخی میگویند اضافهی غذا و نان را به حیوانات و پرندگان میدهند، این درست نیست.
یعنی درست نیست که غذا و نان را به بهانه بخشیدن به حیوانات و پرندگان هدر بدهیم. ارزش ردپای اکولوژیک آن به مراتب از آنچه نیاز واقعی یک گربه یا یک کلاغ برای بقا باشد بیشتر است و این مصداق بارز اما فانتزی دور ریز غذا و نان است.