اصول سبزگرا (بخش سوم)

۳۶. از آب خاکستری غفلت نکن
۳۵. اولویتهایت را بازنگری کن
۳۴. برای آرمانشهر سبزت بجنگ
۳۳. تا بیست و چهار ساعت آینده هیچ پولی خرج نکن
۳۲. ساعاتی را در روز و یک روز را در هفته آفلاین باش
۳۱. گزیده گرا باش
۳۰. سطل زبالهات را مدیریت کن
۲۹. شر این داستان را بشناس
۲۸. از هر چیز یکبار مصرف پرهیز کن
۲۷. سبزگرایی را بگستران
۲۶. تا مجبور نشدهای، جنس نو نخر
گیچ، مجله سبک زندگی سبز gich.ir: دکتر ناصر کرمی همچنان در کانال تلگرامی خود اصول سبزگرا را منتشر میکند، اصولی که رعایت آن از سوی کنشگران محیطزیست، دغدغهمندان طبیعت، دوستداران محیطزیست و ترویج آن میان مردم میتواند امیدوای برای بهبود وضعیت فرهنگی و محیطزیستی کشور را افزایش دهد.
وی در بخشی از توضیحات این اصول چنین مینویسد: سبزها رودرروی رفاه نیستند، رودرروی حرص و آز و درندگی و دریدگی در شیوه مصرف منابع طبیعی زمین هستند. به همین خاطر بدمن داستان آنها فیلهای انسان نما، لاکچری بازها، هیولاهای مصرف و اتلاف هستند.
- سال ۲۰۲۴ گرمترین سال در جهان
- رونمایی از کتاب حقوق محیط زیست و حقوق مصرف
- راهکارهایی برای دفع آفتهای محیط زیست
- آفتی به نام فرهنگسازی
- اسنپ و حقوق شهروندی

ادامهی اصول سبزگرا به قلم دکتر ناصر کرمی اقلیم شناس و استاد دانشگاه برگن نروژ:
۲۶. تا مجبور نشدهای، جنس نو نخر
ساده است، خریدن جنس دست دوم روشی برای بازیافت است و کاهش فشار به منابع طبیعی زمین؛ تا جایی که میتوانی جنس دست دوم بخر.
گسترش فرهنگ خرید جنس دست دوم نیاز به آموزش و زیرساخت دارد. شهرداریها به عنوان متولی بازیافت برای راه اندازی گسترده فروشگاههای خرید و فروش جنس دست دوم و همچنین راه اندازی فروشگاههای آنلاین در همین زمینه باید یارانه بدهند.
اما مسئولیت اصلی به عهدهی سبزها است که باید خرید جنس دست دوم را به تفاخر و فضیلت اجتماعی تبدیل کنند. به هر حال زیرساخت خرید و فروش گسترده اجناس دست دوم وقتی ایجاد میشود که جز تهیدستان قشر الیت (نخبگان) جامعه هم به آن رو بیاورند و این وظیفه سبزها است.
۲۷. سبزگرایی را بگستران
حتی یک ناسبز هم برای جهان زیانبار و بعضا خطرناک است. پس سبزها ناچارند دائم به دنبال تبلیغ و آموزش و یارگیری باشند. شاید بتوان خیلی جاهطلبانه گفت سبزگرای موفق کسی است که هر روز دست کم یک نفر به شمار سبزگرایان میافزاید.
رسانهها و مدرسهها و آموزشگاهها و فضای مجازی الان اشباع هستند از انبوه آموزهها و پند و اندرزهای محیط زیستی؛ پس چرا کمتر نشانی از تاثیر این آموزهها دیده میشود؟ به این دلیل ساده که کمتر سبز عملگرا در جامعه و کوچه و خیابان دیده میشود.
به سبزگرایانی احتیاج داریم که با سبک زندگی خود عملا نشان دهند سبزگرایی یعنی چه، گوش مردم از حرف و پند و اندرز پر است.
سبزگرایانی میخواهیم که رودرروی مردم بایستند و سبزگرایی را توی چشمشان فرو کنند.
یک مثال: آیا امروز به جلسهای، سمیناری یا جایی دعوت هستی؟ از در که وارد شدی راه بیفت و چراغهای اضافی را خاموش کن، خیلی هم شوآف طور… از سخنران یا میزبان و همه حاضران عذرخواهی کن و بگو در این وقت روز به اینهمه نور مصنوعی احتیاج نیست.
بگو که یک سبزگرا هستی و به همین خاطر این کار را کرده ای… دوباره عذرخواهی کن بعد خیلی راحت و بدون نگرانی نسبت به واکنش دیگران بنشین روی صندلیات، شوآف همیشه بد نیست، سبزگرایی را جیغ بزن و شوآف کن.
۲۸. از هر چیز یکبار مصرف پرهیز کن
حتی الامکان از هر چیز یکبار مصرف پرهیز کن، برای تو یکبار مصرف است اما برای زمین و طبیعت چند قرن تقلا برای تجزیه کردن آن است.
۲۹. شر این داستان را بشناس
در منطق درام رو در روی آنکه برای خیر میجنگد همیشه شری است، اما شر شکل یکسانی ندارد. شکل شر بسته به خیری که رودرروی آن ایستاده، است.
شر رودرروی داستان سبزها “فیلهای انسان نما” هستند. یعنی آنها که شکل و اندام انسان دارند اما ردپای اکولوژیک ایشان از فیل هم بزرگتر است. اینها آدم بدها یا بدمنهای داستان تو هستند. به عنوان سبزگرا تو رو در روی این فیلهای انسان نمایی.
شناختن این آدم بدها سخت نیست؛ همه آنها که بشر را تشویق میکنند به مصرف افزونتر و مصرف زیانبارتر، همه آنها که مسابقه و رقابت مصرف راه میاندازند، همه آنها که زندگی لاکچری را توی چشم مردم میکنند جزو همین فیلهای انسان نما هستند، رسوایشان کن…
ما البته قرار نیست برگردیم توی غار یا جنگل؛ اتفاقا برخی از سبزها طرفدار شهرهای بزرگ و مدرن هستند چون اثر انسان بر سطح افقی سرزمین را محدود کرده و برعکس آن را به سطحی قابل کنترلتر، یعنی ارتفاع میبرند. میشود مدرن و مرفه زندگی کرد اما با ردپای اکولوژیک متناسب انسان.
سبزها رودرروی رفاه نیستند، رودرروی حرص و آز و درندگی و دریدگی در شیوه مصرف منابع طبیعی زمین هستند. به همین خاطر بدمن داستان آنها فیلهای انسان نما، لاکچری بازها، هیولاهای مصرف و اتلاف هستند.
- توصیه های مهم برای سیزده به در
- طبیعت و طبیعت گردی
- راهنمای رانندگی در شرایط جوی نامساعد
- تکنیکهای بقا در جنگل با دست خالی
- چرا و چطور در جنگل گم میشویم
۳۰. سطل زبالهات را مدیریت کن
ساده است؛ برای خشک و تر و برای قابل بازیافتها و غیر قابل بازیافتها سطل جدا داشته باش و البته اصل طلایی این است که زبالهی کمتری تولید کن…
☘️ در کشوری مثل ایران، که تولید غذا در آن به بهای خشکاندن سرزمین صورت میگیرد از همه بدتر فزونی نسبت زباله تر به زباله خشک است؛ زباله تر عمدتا یعنی ماده غذایی که درست مصرف نشده و دارد دور ریخته میشود.
متوسط نسبت زباله تر به خشک در جهان یک به دو است، در ایران دو به یک؛ یعنی برعکس در کشوری که غذا در آن سخت و گران تولید میشود مردم به اتلاف غذا عادت دارند.
چاره کار برای نخشکیدن ایران فقط خراب کردن سدها نیست بلکه مراقبت از سطلهای زباله هم هست؛ سبزها در این باره باید پیشگام باشند و این را به عامه مردم هم بیاموزانند.
۳۱. گزیده گرا باش
گزیده گرا را در اینجا معادل مینیمالیست آورده ام؛ مینیمالیست باش، همیشه و در همه چیز اندکتر اما بهتر را بگزین.
☘️ زندگی مختصری را برگزین که در عین حال خلاصه همه کیفیتها و خوبیهای موردپسندت از زندگی باشد. یک راه برای مهار هیولای مصرف همین است: برکشیدن نگره مینیمالیسم از هنر و ادبیات به سبک زندگی و حیات روزمره.
به دوروبرت نگاه کن، اتاق یا خانهات، میز یا دفتر کارت… چه چیزهایی هست که بی آنها هم ادامه زندگی ممکن است؟ همه را ببخش و از بردگی اشیاء رها شو… حداکثر خودت باش با حداقلی از وابستگی به اشیاء.
مثالی از فضای مجازی: هرزنامهها و هرزنویسها را کلا مسدود کن؛ خلاصه و مختصر وقتت را در شبکههای مجازی فقط صرف کاری کن که احتمالا مفید است و به کارت میآید. بیش گرایی (ماکسیمالیسم) غالبا همان هرزه گردی است.
۳۲. ساعاتی را در روز و یک روز را در هفته آفلاین باش
بله، حالا دیگر سخت است. اغلب اگر آفلاین باشند حتی مضطرب و نگران میشوند. اما برای گزیده گرایی سبز لازم است بدون هراس از اینترنت جدا شوی و به خودت فرصت تمرکز و مراقبه بدهی.
زندگی آنلاین البته ملال را پنهان میکند، مانند داروی مسکنی که درد را میپوشاند؛ اما مسکن درمان نمیکند.
زندگی آنلاین هم ریشههای ملال را از بین نمیبرد. گذشته از آنکه تو را در دریایی از ابتذال غرق میکند که ادامه همان ماکسیمالیسم (بیش گزینی) بیرون است، وادارت میکند در مصرف بیشتر و بیشتر غرق شوی، مصرف اشیا و مصرف کلمات.
اصلا چرا فرار از ملال؟ اندیشه و خلاقیت و تمرکز اتفاقا فقط در ملال رخ میدهد، نقطه مقابل ملال بازی است؛ بازی سرخوشی میآورد.
به همین خاطر زندگی در فضای مجازی را دوست داریم، این یک بازی مدام است که سرگرممان میکند و نمیگذارد دچار ملال بشویم. اما بازیِ شما و زندگی را پیش نمیبرد چون اندیشیدن و تمرکز و مراقبه است که زندگی را پیش میبرد و این در ملال رخ میدهد.
از ملال نترس و به ذهن خودت ساعاتی در روز و روزی را در هفته فرصت ملال بده، بگذار ذهن به ریشهها برگردد. در ریشهها اندیشه کند، سبزگرایی بازاندیشی در ماهیت زندگی است و این بازاندیشی فقط از عهده یک ذهن رها و فارغ که از ملال نمیترسد بر میآید.
۳۳. تا بیست و چهار ساعت آینده هیچ پولی خرج نکن
مهار مصرف و کنترل خرید و خرج کردن را از همین امروز تمرین کن، به خودت بگو حتی اگر سنگ از آسمان ببارد من تا فردا همین وقت حتی یک ریال خرج نمیکنم. نمیمیری، مطمئن باش…
شاید بگویی یک تعهد خاص مثلا خرید دارو برای یک بیمار است که امروز قابل اغماض نیست؛ باشد، امروز نه فردا یا پس فردا چطور؟ بالاخره یک روزی را در همین هفته برای تمرین پول خرج نکردن تعیین کن، ۲۴ ساعت تمام حتی یک ریال خرج نکن.
کرایه اجباری تاکسی یا اتوبوس یا مترو را چکار میشود کرد؟ بگذار این همان روزی باشد که با دوچرخه یا پیاده رفت و آمد میکنی یا قرار همپیمایی با کسی دیگر میگذاری، همیشه یک راهی هست، پیدایش کن.
تمرین کن و به همه هم با صدای بلند بگو که سبزگرایی و امروز روز پول خرج نکردنت است؛ پول خرج نکردن را مثل یک آیین اجباری برای خودت در نظر بگیر و دیگران را به انجام آن دعوت کن.
۳۴. برای آرمانشهر سبزت بجنگ
تو در چاردیواری خانه خودت شاید بتوانی به تنهایی و بی نقص مومن یا کافر، شاعر یا جلاد، اندیشمند یا فاسق باشی، اما هرگز به تنهایی نمیتوانی سبز باشی، آب و هوا زمین و خاک غذا و… که جهانی سبز را میسازند همه خارج از ذهن تو آن بیرونند. پس سبزگرا حتما یک کنشگر سیاسی است و برای دستیابی سبزها به قدرت سیاسی میکوشد.
دکتر ناصر کرمی: سبزها در سیاست جایی مابین سوسیالیستها و لیبرالیستها، اما نزدیکتر به سوسیالیستها ایستادهاند. هم اکنون همه جا در اقلیتند چون اساسا آن قاعده اخلاقی که میگوید از خرج امروزمان بزنیم برای آیندهای بهتر در اقلیت است.
سقف وعده سیاستمداران انتخابات بعدی است، سقف انتظار مردم هم همین است و این ناقض سبزگرایی است. پس سبزها همه جا در اقلیتند؛ اما اینگونه نخواهد ماند. خوشبختانه انسان و تاریخ به پیش میرود، اگر نمیرفت ما الان یک موجود تک یاخته ای در اقیانوس بودیم.
۳۵. اولویتهایت را بازنگری کن
یک کاغذ بردار و پنج اولویت مهم زندگیات را بنویس؛ یکی را حذف کن، شجاع و استوار یکی را حذف کن و آماده باش برای حذف یکی دیگر در روزی دیگر.
پنج اولویت خیلی زیاد است، به واقع چهار تا و سه تا هم خیلی زیاد است. در این عمر محدود و فرصتهایی که شتابناک میگذرند، آدمیمختصر بشو خلاصه خودت.
۳۶. از آب خاکستری غفلت نکن
به آب خاکستری که به ناچار توی خانه تولید میشود فکر کن؛ عمده اش حاصل استحمام است، بخشی هم شست و شوی رخت و لباس و ظروف، مقدار کمیهم حاصل آشپزی، بسته به سبک و سطح زندگی روزانه از ده لیتر است تا صد لیتر!
مثل قضیه زباله اینجا هم بهترین و اولین چاره کمتر مصرف کردن است. هر چه کمتر آب مصرف کنی مقدار کمتری از آب زلالی که دوردستها از طبیعت به تاراج برده شده و با چند مرحله تصفیه به دست تو رسیده تبدیل به فاضلاب میشود.
اما میشود برای بازیافت همین آب یک بار مصرف شده هم تلاش کرد، حتی در زندگی آپارتمانی.
♻️ دکتر ناصر کرمی: خیلی راهها هست برای بازیافت فاضلاب خانگی و تبدیل آن به آب خاکستری، مثلا امروزه مخزنهای سیفونی هست که طراحی آن طوری است که بواقع با آب شستشوی دست و صورت پر میشود. استفاده از همین نوع سیفونها خودش کلی باعث صرفه جویی در مصرف آب میشود.
۲ دیدگاه