این یادداشت دربرگیرنده ایدهای در رابطه با اتحاد و انسجام سمنهای به واسطه ایجاد و تقویت واحد روابط عمومی به شکل حرفهای در سمنهای محیطزیستی است که تیر ماه ۱۳۹۴ در سایت خبرگزاری مستقل محیطزیست ایران و سپس در روزنامه روزنامه شهروند چاپ و منتشر شده است.
ایده تشکیل انجمن روابط عمومی سازمانهای مردم نهاد محیطزیستی ایران از سوی احسان میرزائی مطرح شد. وی تلاش کرد تا با توجه به پراکندگی هموندان در سراسر کشور در گروهی مجازی شرایط را برای تبادل نظر و رسیدن به اهداف مشترک فراهم کند. اما به دلیل ضعف کلی و نا آشنایی به اصل و فلسفه روابط عمومی، گروه رسما راه به جایی نبرد.
ایجاد اتحاد، انسجام و همصدایی میان سازمانهای مردم نهاد، همراهی دولتها را در حفاظت هر چه بیشتر و بهتر از محیط زیست بر می انگیزد…
مجله گیچ gich.ir به نقل روزنامه شهروند احسان میرزائی: طی سالهای گذشته با افزایش معضلات محیطزیستی مانند: نابودی جنگلها و بحران آب، فرسایش خاک و نشست زمین، خشکیدن دریاچهها و تالابها، خشک شدن رودخانهها و چشمهها، در معرض خطر انقراض قرار گرفتن گونههای حیوانی و گیاهی و… در کشور و نقش غیر قابل انکار اکوسیستمهای سیاره زمین در بقای نسل بشر، برخی شهروندان هوشیار و آگاه وادار به واکنش شدهاند و سازمانهای مردم نهاد (سمن) را برای حمایت از سیاره زمین و بهبود شرایط فعلی ایجاد کردهاند.
هرچند برخی از سمنها از تجربه و سابقه خوبی برخوردار هستند، اما این سازمانهای مردمی همانند بخش دولتی هنوز نتوانسته اند از توانمندی یک روابط عمومی حرفهای بهره کافی و اصولی ببرند. مصداق این مسئله اشتباهی بود که در یکی از کمپینهای معروف حفظ منابع آب رخ داد. یکی از کنشگران محیطزیست که در آن کمپین عضو است و البته خواست که نامش فاش نشود، گفت:
”…در این گروه از سوی مدیریت بین اعضا موضوعاتی پیرامون معضل آب مطرح شده و سپس با بحث و جمع بندی و نتیجه گیری داخل گروه تصمیم بر صدور بیانیه به تعدادی از خبرگزاری ها گرفته میشود…”
وی افزود: ”…از آنجایی که بیانه بدون امضاء ارزشی ندارد، گویا مدیران گروه به طور خودجوش نام برخی از اعضای گروه را در انتهای بیانیه ثبت کرده بودند، در حالی که نامبردگان همگی به طور کامل در جریان متن بیانیه نبودهاند و یا حتی فرصت مشارکت در مباحث قبل از آن را نداشتهاند…”
به این ترتیب تصمیم بدون نظرخواهی مدیران کمپین مذکور باعث واکنش شدید برخی از اعضای آن گروه همفکری، که اتفاقا از کنشگران محیطزیست هم بودند، شد.
اگر کمپین مذکور از توان و تخصص تیمی حرفهای از روابط عمومی برخوردار بود، احتمال خطا و سوء تفاهم در تهیه این بیانیه بسیار کم میشد؛ قاعدتا بعد از اتفاق مدیران بالادستی کمپین تلاش میکنند با ارسال اصلاحیه و حتی پیام عذر خواهی این مسئله را حل کنند؛ اما آیا آب رفته به راحتی به جو باز میگردد؟
البته باز هم میتوان به کمک تکنیکهای روابط عمومی این مسئله را حل کرد، اما فراموش نکنیم که این کار هزینههای خاص خود را دارد.
حال اگر سازمانهای مردم نهاد و تشکلهای مردمی در سازمان خود روابط عمومی متخصص داشته باشند چه میشود؟
یک روابط عمومی خلاق و ایده پرداز، آینده نگر و تحلیلگر است؛ روابط عمومی اجازه تک روی به کسی نمیدهد، همینطور از تمام توان و نیروی انسانی به نحو احسن برای رسیدن به اهداف سازمان بهره میبرد.
تمام سعی و تلاش روابط عمومی حفظ انرژی و نیروی اعضای گروه برای رسیدن به اهداف با کمترین هزینه و ضریب خطای پایین، از کوتاه ترین راه و بهترین روش است.
شاید برخی هنوز فکر میکنند روابط عمومی یعنی: تبلیغات، نصب بنر و توزیع بروشور، در حالی که روابط عمومی تلاش و تعاملی سازنده، مسالمت آمیز و صلح جویانه است که با تفکر، تعقل و تامل به مسائل درون سازمان و برون سازمان میپردازد.
یک روابط عمومی حرفهای هزینههای (مادی و معنوی) سازمان خود را کاهش میدهد، چرا که خروجی اخبار و محتوای تولیدی سازمان از کانال روابط عمومی است و این واحد با دقت و ریزبینی خاصی محتوای مورد نظر را بررسی کرده و احتمال خطا را به کمترین حد ممکن میرساند؛ تا مبادا فرصت به وجود آمده به تهدیدی برای سازمان تبدیل شود. به عبارتی پیشگیری از رفتاری که باعث چاپ اصلاحیه، تکذیبیه و زیر سوال رفتن اعتبار سازمان یا سمن شود.
علاوه بر این یک روابط عمومی حرفهای با ارزیابی نیاز و توانمندیهای مخاطبین درون سازمان و برون سازمان، مسیر دسترسی به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت سازمان متبوع خویش را هموار میکند.
شناخت مخاطب درون سازمان در سمنهای محیط زیستی:
مخاطب درون سازمان شامل اعضای دائمی ( موسسان، هیات مدیره، مدیر هر بخش و…)، اعضای داوطلب پویا با وظایف و مسئولیت مشخص و اعضای داوطلب موقت و گذری که شاید در مراحل بعدی مسئولیتی به ایشان داده شود است؛ لذا روابط عمومی با شناخت مخاطب درون سازمان و نیازسنجی (رفع نیاز روحی و روانی اعضا و خانوادههای ایشان، اعتبار بخشی به فعالیت ایشان، تجلیل درخور، حفظ اسرار اعضا و صیانت و ثبت ایده بکر و کاربردی ایشان و…)، به افزایش راندمان کاری و بهرهوری در سایه رضایت از انجام کار داوطلبانه کمک شایانی میکند.
شناخت مخاطب برون سازمان در سمن های محیط زیستی:
مخاطب برون سازمان شامل تمام شهروندان و سازمانهای مردم نهاد، تشکلها و گروههای همسو، ارگانهای دولتی و ادارهها و شرکتها و… میشود؛ لذا روابط عمومی به عنوان تنها کانال انتشار پیام از سازمان مطبوع خویش با حساسیت، دقت و تدبیر بسیار عمل میکند.
جذب مشارکتهای مردمی و جلب افکار عمومی؛ روابط عمومی به کمک محتوای تولیدی در جهتدهی افکار عمومی (جامعه هدف) کمک میکند. محتوای منتشر شده با توجه به فلسفه شکلگیری سازمانهای مردم نهاد و کمپینهای محیط زیستی به دور از هرگونه دعوا، تفرقه افکنی و مناقشه و با تاکید برفعالیت صلح جویانه و مسالمت آمیز است
اما ایستادگی و اقتدار در قبال رسیدن به خواستهها جهت بهبود شرایط محیطزیست و زندگی بشر از ویژگیهای گروههای محیطزیستی است.
محتوای تولیدی در یک سازمان مردم نهاد موضوعات مختلفی را دربر میبگیرد: آموزش، سرگرمی، اخبار و…
محتوای آموزشی با هدف حذف شکاف آگاهی در جامعه تولید و سپس منتشر میشود. آموزش مناسب در میان مخاطبین باعث جلب توجه و سپس دغدغه آگاهانه در میان مخاطبین میشود.
روابط عمومی با بهره گیری از امکانات رایگان در فضای مجازی و ایجاد کانالهای ارتباطی در شبکههای اجتماعی مختلف، مردمی بودن گروه را حفظ و با اجرای ایدههای خلاقانه مخاطب را در شرایط مختلف با سازمان متبوع خود همراه میکند و با برگزاری کارگاههای آموزش رایگان و دیگر برنامهها و امکان دسترسی به اطلاعات و بهرهگیری از متخصصان امر جامعه را از اطلاعات با کیفیت و موثق بهرهمند میکند.
همینطور در بخش شناخت مخاطب برون سازمان با توجه به شرایط کنونی محیطزیست برقراری ارتباط و تعامل موثر را با سازمان ها و ارگان های غیر همسو انجام دهد. اتحاد، انسجام و همصدایی میان سازمانهای مردم نهاد، همدلی و همراهی دولتها را در حفاظت هرچه بهتر وبیشتر از محیطزیست بر میانگیزد.
روابط عمومی هنر است؛ اما در عین حالی که به ظرافتها میپردازد نکته سنج نیز هست و گاهی لازم است مقتدرانه حتی جلوی تصمیم هیات مدیره سازمان متبوع خود را بگیرد، چراکه با توجه به رسالتاش میتواند دلایل منطقی مبنی بر نادرست بودن آن تصمیم و یا ضعف آن را بیان و راهکار ارائه کند.
روابط عمومیها میتوانند پل ارتباطی مطمئنی بین تمام سازمانهای مردم نهاد در کشور باشند، تجربیات و دستاوردهای سازمان خود را با یکدیگر درمیان بگذارند؛ برای طرحهای کلان بهتر تصمیم بگیرند و با قدرت بیشتری وارد عمل شوند. اما فراموش نکنیم که صداقت و امانت داری، حفظ حریم و محرمانه دانستن اطلاعات طبقه بندی شده و… رمز موفقیت و پیروزی آن اتحاد است.
هنگامی که متحدین به “ما” ایجاد شده احترام بگذارند منیت را پشت سر گذاشته و در جهت رسیدن به اهداف گامهای موثرتری بر میدارند.
به امید آن که در فرصت باقی مانده روابط عمومی سازمان های مردم نهاد محیطزیستی و حامیان حیوانات پرقدرتتر از گذشته وارد عرصه شوند.
پایان پیام
