پازل خبری چیست؟
هر خبر یک پازل است، پازلی که تکههای آن همان عناصر خبری هستند؛ خبرنگاران با علم به این موضوع در موقعیتهای خبری به دنبال کشف پاسخ عناصر خبری هستند، سپس خبرنویسان آنها را با مهارت و ظرافت خاصی کنار هم چیده و در نهایت همان خبری میشود که ما از طریق مطبوعات و رادیو و تلویزیون دریافت میکنیم.
احسان میرزائی: بارها پیش آمده که دوستان از رویدادی مانند آتش سوزی جنگل، قطع درخت و تخریب محیطزیست به من اطلاع دادهاند؛ اما وقتی از ایشان خواستهام که یک خبر درست و کامل به من ارائه کنند نتوانستهاند! در این کارگاه سعی میکنم به زبان ساده شما را با عناصر تشکیل دهنده یک خبر آشنا کنم؛ عناصری که اکر به درستی کنار یکدیگر قرار گیرند، دیگر هیچ پرسشی در ذهن شنونده خبر باقی نمیماند.
شما ابتدا به عنوان مخاطب وقتی با عناصر خبری آشنا باشید، اخبار منتشر شده را بهتر درک کرده و حتی رویدادهای پیرامون خود را در کمترین زمان و بهترین کیفیت میتوانید به دیگران منتقل کنید.
یکی تو محل کشته شده
همه ما روزانه از دوستان و همکاران خود اخباری را به صورت شفاهی دریافت میکنیم، برای نمونه:
عصر یک روز کاری هنگام بازگشت به خانه، به بقالی سر کوچه میروید و فروشنده بعد از خوش و بش با هیجان فراوان خبری به شما میدهد: “…یکی را تو محل کشتن… “
شما به عنوان مخاطب خبر، به طور طبیعی و ناخودآگاه برای روشنتر شدن موضوع چند پرسش مطرح میکنید:
۱. چه کسی و توسط کی کشته شده؟
بقال: نگهبان شب توسط سارق
۲. کجا کشته شده؟
بقال: کوچه بالایی
۳. کِی یا چه زمانی کشته شده؟
بقال: دیشب نزدیک سحر
۴. چرا او را کشتن، یا انگیزه قتل چی بوده؟
بقال: به خاطر پولی که تو دکه پنهان کرده بود!
۵. چگونه او را کشتن؟
بقال: با ضربات چاقو
نتیجه:
سارقی دیشب نزدیک سحر نگهبان کوچه بالایی را به خاطر پولی که در دکه پنهان کرده بود با ضربات چاقو کشته است.
این دقیقا بخشی از کار یک خبرنگار است که هنگام مواجه با چنین رویدادی انجام میدهد، او آگاهانه به دنبال کشف پاسخ همین پرسشها است:
۱. که؟ ۲. کجا؟ ۳. کی؟ ۴. چه؟ ۵. چرا؟ ۶. چگونه؟
عناصر خبری مانند تکههای پازلی هستند که اگر یکی از آنها در خبر وجود نداشته باشد خبر کامل نیست و در ذهن مخاطب پرسشهایی شکل میگیرد که مجبور به حدس زدن، فرضیه سازی یا پرسیدن در مورد رویداد میشود. اما حتما در برخی از اخبار دیدهاید که از کلمات مجهول استفاده میکنند، مانند: …مرگ مرموز دختر۱۷ ساله در مدرسه… به نظر شما چرا این مرگ مرموز است؟
چون هنوز خبرنگاران به پاسخ برخی از پرسشهای کلیدی خود نرسیدهاند و شاید این اتفاق یک قتل، یک ماجرای نافرجام عشقی، خودکشی یا به علت بیماری و ایست قلبی باشد؛ که پاسخ آن بر اساس شواهد و با گذر زمان و تحقیقات مختلف پزشکی قانونی، پلیس و… (که اتفاقا آنها هم به دنبال کشف مجهولات پرونده هستند) به دست میآید و رفته رفته پازلهای خبری کامل میشوند.
