سبک زندگی سبزیادداشت روزیادداشت ها

اسنپ و حقوق شهروندی

پیش از ظهر برای خرید نان بیرون رفتم، خورشید بی‌رحمانه به زمین می‌تابید. درحالی به نانوایی رسیدم که آنجا در قرق پیک‌های اسنپ بود! نانوا به من گفت نان نداریم، برو… او می‌خواست برای مشتری‌های مجازی نان بپزد. مشتری اسنپی یکی از پیک‌ها ساکن میدان هفت تیر بود!

اما حق تقدم با کیست؟ مشتری ثابت محلی یا خریدار موقت اسنپی. آیا مدیران اسنپ برای پیشگیری از تضییع حقوق شهروندانی که کاربر اسنپ نیستند فکری کرده؟!

احسان میرزائی | مدیرمسئول مجله گیچ

مجله گیچ را در فضای مجازی دنبال کنید:

همه جا به نوبت و تابع قانون

حتی شما اسنپی عزیز

مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: امروز برای خرید نان سنگک به نانوایی خیابان شهید سخنور در محله شیخ هادی تهران رفتم. در این خرید با ماجرای جدیدی از سلسله ماجراهای اسنپ که قبلا تجربه کرده بودم روبرو شدم و این‌بار تصمیم گرفتم در موردش بنویسم.

شاید شما هم تجربه‌های مشابهی داشته باشید، پس برای ما در انتهای همین یادداشت بنویسید تا منتشر شود.

خرید نان در صف مشتریان مجازی، حق تقدم با کیست؟

بیرون رفتن از خانه در هوای بسیار گرم امروز (دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۳) و در شرایطی که خورشید بی‌رحمانه بر زمین می‌تابد چندان خوشایند نیست. اما نان قوت لایموت (بخور و نمیر) است و برای خرید نان سنگک مجبور شدم از خانه بیرون بروم. دو سه قدم که در حیاط رفتم چشمانم به شدت اذیت شد، چند ثانیه ایستادم و چشمانم را بستم و بعد راه افتادم.

در ادامه به ضلع جنوبی کوچه رفتم چون باریکه‌ای از سایه‌ی ساختمان‌ها روی پیاده‌رو بود‌. اختلاف دما در همین چند قدم کاملا حس می‌شد. با نوجوان دوچرخه سواری گپ‌وگفت کوتاهی داشتم، او از مسیر دوچرخه به دلیل مجاورت درخت (نهال) ناراضی بود.

او نمی‌داند که سایه‌ی درخت‌ها در تابستان و هنگام بارش آتش ظهرگاهی ناجی رهگذران و عابران و حتی خانه‌های مجاور است. درخت‌ها منافع زیادی برای شهر و شهروندان دارند. یکی از مزایای آن‌ها تعدیل دمای محیط و کاهش مصرف انرژی (برای سرمایش) در ساختمان‌های مجاورش است.

بعد از خیابان آقا شیخ‌هادی به کوچه‌ی شهید سخنور رسیدم، نانوایی سنگکی با درهای دو لنگه‌ی شیشه سکوریت روبروی بیمارستان وزیری (نجم آبادی) و در بین ردیفی از مغازه‌های فروش لوازم بیمارستانی مانند تخت و ویلچر و… قرار گرفته.

نانوایی در قرق پیک‌های اسنپ

‌وارد نانوایی شدم، حدود ۷ پیک اسنپ در صف بودند و نانوا بعد از چند دقیقه گفت غیر از اسنپ هرکس بعد از خانم (تنها مشتری حضوری) آمده برود!

به نانوا گفتم من اهل این محله هستم و مشتری همیشگی شما، چرا باید برم؟ با عصبانیت و لحن تند گفت بری، نون نداریم!

رفته بودم که ۵ نان بخرم، اما گفتم یک نان بهم بده میرم. ماندم، نان چند نفر از پیک‌های اسنپ را داد و رفتند. بعد از من هم چند پیک و یک مشتری دیگر آمدند. یکی از نانوایان رفت و درهای شیشه‌ای را با دسته‌ی جارو بست تا مشتری یا پیک جدیدی وارد نشود.

اولویت با مشتری همیشگی ساکن محله یا پیک و مشتری اسنپی؟!

به یکی از پیک‌ها گفتم آدرس مشتری شما کجاست؟ گفت میدان هفت تیر! برخی از پیک‌ها می‌گفتند فلان نانوایی رفته‌اند تعطیل بوده یا نان نداده‌اند! اما میدان هفت تیر کجا و محله شیخ‌هادی کجا، شاید آن مشتری اسنپ هرگز شخصا از این نانوایی خرید نکند، اما اسنپ این شرایط را برای او فراهم کرده تا به هر طریقی و از هر نانوایی، نان بخرد.

ناتوانی و عصبانیت نانواها در مدیریت فروش نان

خمیرگیر نانوایی به شدت عصبانی بود، اما در همان عصبانیت از امضای کارش که دنباله‌دار کردن گوشه‌ی بالای سمت راست خمیر روی تخته بود غافل نمی‌شد. نانوا هم غر می‌زد که از صبح داریم پیک اسنپ راه می‌اندازیم. بعد موبایلش را برداشت و به فردی در آن طرف خط گفت دیگه اسنپ تایید نکن! برق و گاز قطع شده و خمیر نداریم و اینجا پر شده از اسنپ.

البته گاز و برق وصل و حتی پاتیل خمیر هم پر بود. نمی‌دانم دلیل عصبانیت، مشکل یا ناراحتی آن‌ها چه بود. هرچه بود مشتری دایمی محلی با مشتری دور از محله دیگر براشون تفاوتی نداشت. البته رفتار محترمانه‌ای هم نداشتند.

به هر حال کار کردن در این گرما و آن‌هم پای تنور آستانه‌ی تحمل هر انسانی را به چالش می‌کشد و تندخویی آن‌ها را تاحدی می‌توان درک کرد، اما بی احترامی را نه. من هم سعی کردم با بیان ملایم و شوخی جو را تغییر بدهم.

اسنپ و ناهنجاری در شهر

در هر صورت نان دو رو کنجد را گرفتم، این بار در مسیر برگشت به جای اینکه به گرانفروشی نانوایی‌ها با چهارتا کنجد، چند پر سبوس، چند برگ سبزی و… فکر کنم. به این فکر می‌کردم که آیا اسنپ در تشکیلات خودش جایگاهی برای حق سنتی شهروندان و قوانین شهری قایل شده و به آن توجه دارد!

مسئله‌‌‌ای که در نانوایی اتفاق افتاد فقط یکی از چندین مسئله‌ای است که این روزها به واسطه‌ی فعالیت‌های مختلف اسنپ در شهر به وجود آمده. برای نمونه ورود و فعالیت رانندگان اسنپ از شهرهای دیگر به تهران در حالی که عوارض و مالیات مربوط به شهروندان و مالکین خودرو تهرانی را پرداخت نمی‌کنند.

توقف در محل ممنوع برای پیاده و سوار کردن و یا گرفتن مسافر جدید. ورود ممنوع به خیابان و کوچه یک طرفه، عدم رعایت حق تقدم و احتمالا موارد مشابه در خرید اسنپی از سوپرمارکت، رستوران، داروخانه، تره‌بار و…

اسنپ و نیاز به هماهنگی و آموزش قوانین و هنجارها

در تسهیلگری مجموعه‌ی اسنپ برای انجام برخی امور روزانه‌ی شهروندان شکی وجود ندارد. من هم در طول سال دو سه بار از اسنپ برای سفرهای درون شهری استفاده می‌کنم. اما اسنپ خواسته یا ناخواسته تاثیر نامطلوبی را به مرور بر شهر و شهروندان تحمیل می‌کند.

آیا اسنپ برای ما و جامعه مفید است؟!

به نظرم اعلام نظر قطعی در این رابطه نیازمند پژوهش در این رابطه است. مثلا اینکه اگر شهروندی روزانه یک یا چندبار برای خرید بیرون می‌رفته و حالا از طریق اسنپ اقلام مورد نیاز درب منزل به اون تحویل داده می‌شود چه نتایجی داشته!

آیا آن شهروند موفق شده از زمان‌های ذخیره‌ شده استفاده‌ی بهینه کند یا فقط بر ساعات لم دادن جلوی تلویزیون وی افزوده شده.

آیا آن شهروند با خرید اسنپی پول بیشتری را پس انداز کرده یا هزینه‌های بیشتری بر او تحمیل شده.

آیا کاهش تردد و مواجهه و تعامل شهروندان در جامعه تاثیر مطلوبی داشته یا خیر!

آیا افزایش انتشار کدهای تخفیف خوراک‌های فست فودی با ارزش غذایی پایین باعث افزایش سفارش و مصرف و در نتیجه افزایش وزن و چاقی و بیماری‌های برخی از کاربران اسنپ نشده؟! و سوالاتی از این دست.

البته هرشهروند متناسب با نیازهای روزمره و برنامه‌های زندگی و سلامت خود می‌تواند انتخاب کند که چطور و چه میزان از این اپلیکیشن استفاده کند.‌



برگردیم به نانوایی و پیک‌های اسنپ و مشتریان سنتی

در راه بازگشت مثل همیشه تکه‌های نان تازه و بیات کف پیاده‌رو و روی تاقچه‌ی دیوار بیمارستان وزیری به چشم می‌خورد. امضای خمیرگیر هم دقیقا در مسیر و جلوی پایم بود و آن را برداشتم و به همان تاقچه سپردم.

ما باید بدانیم که نان کالا نیست؛ به نظرم مالکان و کارگران نانوایی نیازمند آموزش هستند. چه در خصوص روش تهیه خمیر و پخت نان و چه در رابطه با مشتری مداری. ایشان باید متوجه تفاوت بین مشتری ثابت محلی با مشتری موقت اسنپی از محله‌ی دیگر باشند.

فقط کافی است بدانند اگر یک هفته اینترنت قطع یا اسنپ دچار اختلال شود ورشسکت خواهند شد. چون اگر با همین فرمان بداخلاقی و رفتار غیر منصفانه پیش بروند مشتریان محلی آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.

همچنین اسنپ باید با هماهنگی نانوایی‌ها و دیگر مراکز فروش راهکاری برای رعایت نوبت و حق تقدم مشتریان حضوری ارایه کنند.

به نظر شما کدام نهاد مسئول رسیدگی به این مسائل در کشور است؟

پایان پیام

احسان میرزائی – دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۳ – ۱۴:۳۳

مشاهده بیشتر

احسان میرزائی

احسان میرزائی | ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه | کنش‌گر مستقل محیط زیست | حامی حقوق کودکان | داوطلب امداد در سیل و زلزله | موسس مدرسه طبیعت طهران | مشاور و ایده‌پرداز کمپین‌های فرهنگی-محیط‌زیستی | اولین مروج تخصصی سبک زندگی سبز به زبان فارسی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا