مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: شبکههای ارتباطی و اجتماعی به بخش جدایی ناپذیر زندگی ۴.۶۶ میلیارد نفر از جمعیت کره زمین تبدیل شدهاند. شاید آشنایی بسیاری از کاربران با فضای مجازی به واسطه خدمات پیامرسانهایی باشد که به سرعت مرزهای زمان و مکان را در نوردیدند.
شبکههای ارتباطی و اجتماعی و کاستیهای موجود
آنچه طی دست کم ۳۰ سال گذشته و ورود اینترنت به زندگی ما در ایران مغفول مانده آموزش مهارتهای لازم برای حضور در شبکههای ارتباطی و اجتماعی و سواد رسانهای است.
برخی کسب و کار خود را در بستر شبکههای ارتباطی و اجتماعی راهاندازی کرده و توسعه دادهاند. اما شاید بسیاری از کاربران همچنان در حال آزمون و خطا باشند. یعنی حتی آداب حضور در شبکههای ارتباطی و اجتماعی را ندانند یا چون گمان میکنند فضای مجازی چندان جدی نیست به آن توجهی نمیکنند.
مفاهیمی چون سواد رسانهای و حریم خصوصی و قوانین انتشار محتوا و امنیت در فضای مجازی و حقوق کودکان از جمله مواردی است که کاربران باید از آن مطلع باشند.
انتشار هر نوع از محتوا در فضای مجازی به مانند رها کردن تیر از چله کمان است، اگر شما یتوانید تیر را به کمان برگردانید محتوای منتشر شده را هم میتوانید.! برای پیشگیری از هرگونه بروز سوءتفاهم و کدورت، سوء استفاده و حتی دعوا آداب حضور در شبکههای ارتباطی و اجتماعی را بخوانید.
آداب حضور در شبکههای ارتباطی و اجتماعی
۱. دنبال کردن Following برای کنکاش در زندگی شخصی و کار و درآمد و… آنها ممنوع.
۲. بازگو کردن و بازنشر share پستهای منتشر شده در حساب کاربری خصوصی افراد بدون اجازه ممنوع.
۳. اسکرینشات Screenshot (نماگرفت) گرفتن از محتوای منتشر شده و نمایه حساب کاربری شخصی افراد و ارسال برای دیگری ممنوع
۴. هیچکس را بر اساس عکس و یادداشتهایی Post or Profile picture که منتشر میکند قضاوت نکنید.
۵. در حد توان در بحثها و نظر سنجیهای دوستان خود مشارکت کنید.
۶. تعامل داشته باشید در ارسال پیام تبریک و ابراز محبت و… کوتاهی نکنید.
۷. همواره سعی کنید رو راست باشید.
۸. هر عکسی که منتشر میشود الزاما برای همان لحظه یا همان فرد نیست، شاید آرشیوی Archive یا دانلود Download شده باشد .
۹. پست Post یا استوری Story منتشر شده الزاما کسب و کار کسی نیست.
شاید صرفا برای حمایت از دوستان خود یک آگهی استخدام یا فروش ملک و… را منتشر کرده باشد.
۱۰. راز دار و موقعیت شناس و صبور باشید.
هرگز در مورد موضوعات و مطالب منتشر شده در صفحه شخصی دوست یا همکار خود در حضور افراد دیگر صحبت نکنید.
۱۱. تجسس و کاراگاهبازی را کنار بگذارید اما به عنوان یه رفیق هوشیار و دلسوز باشید.
۱۲. از انتشار هرگونه پست مبهم و دو پهلو که مفهوم دور از ذهن دارد خودداری کنید.
۱۳. مدت زمان برخط بودن Online را مدیریت کنید.
۱۴. نمایش آنلاین بودن دیگران دلیل نمیشود که خود او همواره در فضای مجازی حضور دارد.
۱۵. سعی کنید پاسخ پیامهای دریافتی را در اولین فرصت بدهید.
۱۶. در هر صورت انتظار دریافت سریع پاسخ از طرف مقابل توقع به جایی نیست.
۱۷. بی موقع به کسی پیام ندهید و اگر این کار را کردید انتظار دریافت پاسخ نداشته باشید.
۱۸. اگر گپ chat دو طرفه و طولانی شد مطمئن شوید که طرف مقابل تمایل به ادامه گفتوگو دارد.
۱۹. صندوق پیام استادان خود را از خواهش و التماس پر نکنید.
۲۰. به طور رگباری اخبار ناخوشایند را برای دیگران ارسال نکنید.
۲۱. در فضای مجازی بهتر است صرفا با افرادی که میشناسید دوستی دو سویه داشته باشید. صفحه شخصی خود را به کاروانسرا تبدیل نکنید.
۲۲. به طور کل از انتشار هرگونه عکس و فیلمی که آینده تحصیلی و کاری و اجتماعی و خانوادگی شما را به خطر میاندازد خودداری کنید.
۲۳. در بازنشر یا انتشار پستهایی که جنبه تخریبی و ضدیت با عقاید و باورهای عدهای را دارد بپرهیزید.
۲۴. در بازنشر یا انتشار جوک و شوخی تند بپرهیزید.
۲۵. سلسله مراتب دوستی را برای معاشرت مجازی خود ایجاد کنید.
یک حساب کاری Business account برای مراودات کاری ایجاد کنید و در حساب خصوصیPrivate account خود با دایره دوستان نزدیک و بستگان مد نظرتان در ارتباط باشید.
۲۶. از ارسال بدون هماهنگی فایلهای سنگین عکس و ویدئو و… خودداری کنید.
۲۷. برای ارسال پیام صوتی از پیش هماهنگ کنید.
۲۸. بدون هماهنگی تماس صوتی و تصویری نگیرید.
۲۹. تنظیمات حریم خصوصی Privacy settings را در فیسبوک و اینستاگرام و… بخوانید و گزینهها را آنطور که علاقه دارید تنظیم کنید.
۳۰. اگر از درستی و اعتبار خبری اطلاع دقیق ندارید آن را منتشر نکنید.
۳۱. فضای مجازی با تمام امکانات و کارکردها و کاربردها و پس از درنوردیدن مرزهای زمان و مکان هیچوقت جای ملاقات چهره به چهره و دورهمی را نمیگیرد.
۳۲. فضای مجازی میتواند محلی برای آشنایی افراد باشد.
اما برای شناخت بیشتر حتما باید حضوری با فرد مورد نظر ملاقات کرد و کلا این رویه را از فضای مجازی خارج کرد. البته این امر باید با رعایت اصول ایمنی و امنیتی انجام شود.
۳۳. ارسال گل رز و قلب به معنی تمایل به عمق بخشیدن در دوستی نیست.
۳۴. هیچکس مسئول گوش دادن به درد و دل و نگرانی و دلشوره ما را ندارد.
پس وقت و انرژی و آرامش دیگران را در در گپ یک طرفه نگیرید. مگر آنکه این یک رابطه و تعامل پایاپای باشد.
۳۵. هرگز برای کسی که صفحه شخصی و بسته دارد با حساب کاری و عمومی درخواست دوستی ارسال نکنید.
این دوستی پایاپای و منصفانه نخواهد بود. ممکن است حساب کاری بعدا در اختیار فرد دیگری قرار بگیرد.
۳۶. اگر حساب کاربری شما توسط یک فرد دیگر مدیریت میشود هرگز درخواست دوستی برای کسانی که صفحه شخصی دارند نفرستید و وارد گفتوگوی خصوصی نشوید.
۳۷. هیچکس مسئول رسیدگی به موبایل و لبتاب شما نیست.
برای تعمیر نرم افزاری یا سخت افزاری باید هزینه کنید. پس اگر در بین دوستان و همکاران فردی بی منت این کار را انجام میدهد قدردان او باشید.
۳۸. اگر با کسی کار واجب و فوری دارید در واتساپ و… به او پیام ندهید، تماس تلفنی بگیرید.
۳۹. هرگز پیام تهدیدآمیز و فحش و الفاظ غیر اخلاقی برای کسی ارسال نکنید.
۴۰. استفاده از شبکههای ارتباطی و اجتماعی در برخی سازمانها و نهادها برای انجام امور اداری ممنوع است.
۴۱. آنچه از افراد در فضای مجازی میبینید الزاما خود واقعی آنها نیست.
۴۲. از باز کردن پیام یا پاسخ دادن به پیام افراد نا آشنا و مشکوک پرهیز کنید.
۴۳. در صورتی که پیام فرد ناشناس را باز کردید:
اگر از شما خواسته شده فایلی را دانلود یا روی یک لینک کلیک کنید هرگز انجام ندهید. برخی افراد سودجو با فریب دادن شما (تهدید یا تشویق) سعی در هک کردن حساب کاربری شما دارند.
۴۴. بدون هماهنگی قبلی کسی را به هیچ گروهی در واتساپ و تلگرام دعوت نکنید.
۴۵. عضور هر گروهی شدید ابتدا مرامنامه و قوانین آن را بخوانید و به خاطر بسپارید.
۴۶. در هیچگروهی پشت سر کسی حرف نزنید، شاید در گروه باشد یا فردی پیام شما را برای او ارسال کند forward.
۴۷. برای تامین امنیت و صلح و آرامش و سلامت کودکان در امروز و آینده به حقوق کودکان در فضای مجازی پایبند باشد.
۴۸. هیچ دلیل منطقیای برای انتشار تصاویر لحظه به لحظهی تولد ودوران نوزادی و کودکی و… فرزند شما در فضای مجازی وجود ندارد.
چه بسا این کار باعث به خطر افتاده آینده (امنیت و سلامت و صلح) او شود.
۴۹. انواع شایعه پیرامون موضوعات خرد و کلان در فضای مجازی مطرح میشود، در برخورد با آنها از هرگونه رفتار احساسی و سطحینگری پرهیز کنید.
۵۰. برای آنکه در جریان اخبار و آگاهی موثق و معتبر باشید صرفا منابع خبری و اطلاعاتی و کارشناسان و متخصصان مربوطه را دنبال کنید.
۵۱. محتوای منتشر شده و حتی چت شخصی شما میتواند دستمایهای برای تحقیق و بررسی ردپای مجازی شما باشد.
برای نمونه شاید شما بخواهید ویزا یا اقامت یک کشور را بگیرید. ردپای مجازی شما میتواند تاثیرگذاری باشد.
۵۲. رایگان بودن استفاده از شبکههای ارتباطی و اجتماعی یعنی محتوای تولید و منتشر شده توسط شما از هرچیز دیگر برای ایشان ارزشمندتر است.
برای نمونه سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی و حتی شرکتهای تبلیغاتی مشتریان این اطلاعات هستند.
۵۳. به طور کل فضای مجازی جایی نیست که بخواهید کوکان را در آن رها کنید.
۵۴. در انتشار عکس محیط خانه و اموال و دارایی خود در فضای مجازی خودداری کنید.
۵۵. اگر قصد مسافرت دارید در فضای مجازی مطرح نکنید.
پایان پیام
سپاس جناب میرزایی بابت تلاش و همتی که در راستای آگاهی و رشد جامعه در جهت رسیدن به سبک زندگی سبز دارید.
با افتخار نشر دهنده ی مطالب ارزشمندتان خواهم بود.
درود بر شما معلم سخت کوش و پر تلاش خانم تقیپور گرامی
سپاس از اینکه با مجله گیچ همراه هستید
میرزائی
درود بر شما
مطلب بسیار آموزنده بود و چراغ راهی است برای کسانی که در این فضای بی در و پیکر سیر میکنند.
نکته چهلم خیلی قابل تامل است. متاسفانه فرهنگ استفاده از فضای مجازی در محیطهای کاری جا نیفتاده است. مثلا در محل کار ما واتساپ به وسیلهای برای مواخذه، زیر سوال بردن همکاران و سلب آسایش کارکنان در ساعتهای غیر کاری تبدیل شده است. تصور کنید یک نفر ساعت ۱۱ شب در کنار خانواده خود گوشی را باز میکند تا به هر دلیلی برخط شود. ناگهان در گروه کاریای که ساخته شده، با پیامهای متعدد برخورد میکند که چرا فلان خط تولید اشکال دارد، فلان نیرو خوابیده است، فلان جا نظافت نشده است، در مواردی درگیری لفظی بین اعضای گروه شکل میگیرد و… همچنین گاهی خود فرد مورد خطاب قرار میگیرد و بایستی در ساعت غیر کاری، با وسیله شخصی خود (گوشی) پاسخگوی اتفاقی باشد که در زمان کاری رخ داده است. دیگر برای آن فرد اعصاب نخواهد ماند که به زندگی شخصی خود برسد. به همین دلایل بود که بنده خط اصلی را از واتساپ حذف کردم و شماره دیگری را صرفا برای ارتباط با دوستان و نزدیکان اختصاص دادم. چون داشتن اختیار وسیله شخصی و زمان غیر کاری را حق خودم میدانم.
پوزش به خاطر به درازا کشیده شدن دیدگاه.
درود جناب زارعپور گرامی
به نکته دقیق و درستی اشاره کردید؛ حتی امروز به دلیل افزایش دورکاری کرونایی ابزار و وسایل شخصی کارمندان بیش از پیش در خدمت سازمان است.
دقیقا موبایل یک وسیله کاملا شخصی است و همینطور شماره آن؛ اما شوربختانه داستان طور دیگری رقم خورده و امروز شاهدیم به دلیل دورکاری که اجباری است از ساعات اضافه کاری کارکنان کم میکنند و از طرف دیگر کارمند مجبور است از خط و اینترنت شخصی خود در زمان دورکاری برای سازمان هزینه کند و باز هم بده کار سازمان خود باشد.
سپاس از شما برای توجه به مجله گیچ و این پست
میرزائی