خشکاندن دریا و تخریب ساحل ماسه ای و دیوارهی مرجانی در منطقه خورخان (بردخون) در مجاورت منطقه حفاظت شدهی مند، قرار است خط لولهای از سمت تمبک به اینجا کشیده شود.
دیّر در عکس و وصف نگنجد
به لطف دوستان خون گرم و میهماننوازم در انجمن محیطزیستی سوکا به شهرستان دیّر دعوت شدم. سفری خاص در میان مردمانی با فرهنگ و روابط اجتماعی خاص؛
پیرمردی گفت: چند روزی بیمار بودم و یه روز تو خونه خرجی نداشتیم، همسرم گفت هیچی نداریم، منم با همون حال رفتم دریا و خدا خواست صید خوبی داشتم و با پول ماهیها مسئله حل شد.
معیشت بیشتر ساحلنشینان چه مستقیم و چه غیر مستقیم به دریا وابسته است، دریایی که آن را خلیج پارس مینامیم و بارها در رسانهها و فضای مجازی سر نام آن دعوا کردهایم.
اما آیا از مردمانی که زندگیشان به این دریای زیبا وابسته است، حالی پرسیدیم؟ آیا میدانیم که چه بر سر بیمه صیادان، فعالیت شرکت تعاونی صیادی، بیمه جاشوها و… آمده است؟
آیا آن شهروند عزیز ایرانی که از نام خلیج پارس دفاع میکند، از تخریب صخرههای مرجانی، نابودی سواحل ماسهای و خشکاندن خلیجپارس از سمت ایران چیزی میداند؟
باور کنید نمیداند، که اگر میدانستند میگفت: خلیج پارس را بدون آلودگی میخواهیم، خلیج پارس را بدون صید ظالمانهی ترال میخواهیم، خلیج پارس را با سواحل بکر آن میخواهیم. البته این حرف به آن معنا نیست که کشورهای عربی برای خلیج پارس تشک پر قو پهن کردهاند؛ بلکه منظور این است که هم شهروندان ایرانی، هم عربی و حتی تمام ساکنان روزی زمین باید نسبت به آلودگی آب و تخریب زیستگاههای دریایی و اقیانوسی حساس باشند.
اتفاقا یکی از موضوعاتی که خوب است جهانی شود حفاظت از محیطزیست و طبیعت است، کنشگری و مطالبهگری در این حوزه است. هرچند در کشور ما هنوز عدهی زیادی هشتشان گرو نهشان است و حتی اعتنایی به گل پلاستیکی خانهی خود ندارند؛ اما در مقابل جهان سرمایهداری که هست و نیست سیاره زمین را فدای سود و منفعت کرده باید ایستاد.
و باز این ندانستن و بی اعتنایی دلایل زیادی دارد که هر یک از ما باید به خودمان، شغل و تخصصمان بنگریم تا ببینیم کجا کمکاری کردیم، چه کارهایی نکردیم که طبیعت کشورمان از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب تخریب و نابود شده یا در حال نابودی است!
شاید این گزارش سفر به نظر برخی عجیب باشد، که البته عجیب هم هست و من کلا عجیب هستم که به سوژههایی میپردازم که برای دیگران هیچ اهمیتی ندارد.
چون برخی سفر میکنند تا آرشیو عکسهای سلفی خودشان رابرای روزها و هفتههای بعد تکمیل کنند. آرشیوی از عکسهای کادربندی شده و برش خورده، که افراد سعی کردهاند زبالههای روی زمین، خرابیها و زشتیها، در کنار آن لبخند و چهره خوشحال قرار نگیرد!
پارس شمالی و جنوبی
روزی که هواپیما از باند فرودگاه مهرآباد تهران به مقصد فرودگاه خلیج پارس عسلویه پرید، میدانستم که عسلویه همچنان به دلیل فعالیت صنایع عظیم پتروشیمی پارس جنوبی همچنان پر از دود و انواع گازهای سمی و گلخانهای است، دوستی میگفت اخیرا آنقدر گوگرد در هوای عسلویه زیاد بود که لباس مردم روی بند رخت زرد میشد. هوای عسلویه و مناطق اطرافهمیشه سیاه و دود الود است، همراه با گازهای گلخانهای، به قول ابراهیم که با اون لهجه شیرین دیّری گفت: وقتی بارون نیاد هوای عسلویه آنقدر آلودهاست که نمیشه نفس کشید و وقتی هم که بارون بیاد بارون اسیدی میشه! خدا هم مونده با ما چه کار کنه…
دست بر قضا منطقه ویژه اقتصادی دیگری هم وجود دارد که به نام پارس شمالی شناخته میشود و در شهرستان دیّر واقع شده است، دوستانم در انجمن محیطزیستی سوکا و دیگر کنشگرانجامعه مدنی دیّر که فجایع انسانی و محیطزیستی عسلویه را به چشم دیدهاند و زنگ خطر پارس شمالی را شنیدهاند؛ نشستی با عنوان چالش های پیش روی محیط زیست شهرستان دیّر ترتیب دادند تا سرآغازی باشد برای مطالبهگری آگاهانه و مسالمت آمیز در رابطه با بکارگیری استانداردهای جهانی (اجتماعی، محیطزیستی و…) در پارس شمالی.
باید بدانیم که این نشست، اقدامات و پیگیریهای بعد از آن که انشاالله به بار بنشیند، نهتنها برای شهرستان دیّر، بلکه برای سیاره زمین مفید است.
عکسهایی از بزرگترین بندر صیادی ایران و بازار ماهیفروشان بندر دیّر:
کد۱ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۲ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۳ … لطفا نام ماهی فروش و ماهی ها را برای ما بنویسید.
کد۴ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۵ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۶ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۷ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
کد۸ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
در گذشته به کمک ساقهی برگ نخل گرگور می بافتند و برای صید ماهی از آن استفاده میکردند و به مرور زمان گرگور ها با سیم ساخته شد.
برخی از ساحلنشینان با ماهی مرکب غذا میپزند، اما در شهرستان دیر چنین نیست و احتمالا آنچه صید میشود صادر شود.
انواع موجودات آبزی خلیج فارس قربانی صید ترال میشوند، در این روش کشتیهای بزرگ تورهای ماهیگیری با روزنههای ریز را به کمک وزنههای سنگین به کف و گاهی لایههای ماسهای زیر دریا میفرستند و علاوه بر ماهیهای هدف صیادی، انواع جانداران را نیز صید کرده و زیستگاهها را نابود میکند.
کپسول هوا برش در تصویر مشخص است و روی هر شناور چندین تکنسین و کاگر مشغول تعمیر و بازسازی هستند. عملیاتی که غیر قانونی است و باعث تخریب محیطزیست دریایی میشود و از نظر ایمنی مخاطره آمیز است.
هیچ تضمینی برای عدم ورود مواد شیمایی و انواع پسماند به دریا نیست.
هرچند تعمیر و بازسازی شناورها در اسکله صیادی به دلیل مخاطرات محیطزیستی و ایمنی خلاف قانون است، اما این فرایند در سطح وسیعی صورت گرفته که نیاز به مداخلهی جدی مسئولین مربوطه دارد.
ماهیهای صید شده پس از تخلیه از قایق، وزن کشی و ثبت در دفتر به کمک گاری و موتور سیکلت تا بازار ماهی فروشان یا هرجای دیگر حمل میشود. منتها این فواصل بسیار کوتاه است. سمت راست روی زمین یک کوسه است که احتمالا فیله میشود و در شهرهای دیگر به عنوان ماهی شیر به فروش میرسد.
خوب است که همواره به دنبال نقش خود در پاکیزگی یا آلودگی سیاره زمین باشیم، حجم قابل توجهی از پسماند انسانی درون دریا شناور و سلامت آبزیان در خطر است.
اگر جایی رفتید و زبالههای زیادی را دیدین به دنبال مقصر نگردید، چون هر زبالهای که روی زمین و سطح دریا رها میشود آخرین مرحله از زنجیرهای است که افراد زیادی در آن دخیل هستند. شاید بهتر باشه تا به نقش خودمان در آلوده کردن سیاره زمین فکر کنیم.
بندر صیادی دیر به عنوان بزرگترین بندر صیادی کشور شناخته شده است.
ظروف نگهداری روغن موتور و مواد شیمایی که به شدت باعث الودگی آب میشوند در عکس نمایان است.
چطور میشود که مردم و مدیران مسئولیت خود را در قبال محیطزیست و طبیعت فراموش میکنند؟
شاید طی سالهای متمادی آنقدر مردم را درگیر انواع بدهکاری ها کردهاند که دیگر ارتباط آنها با طبیعت قطع شده!
چطور میشود که مردم و مدیران مسئولیت خود را در قبال محیطزیست و طبیعت قبول نمیکنند؟
این بشکهها نوعی زیستگاه مصنوعی هستند که برخی افراد برای ماهیها ساخته اند!
هرچند صیادان محلی همچنان معتقدند که روزی دهنده خدا است، اما نمیتوان تاثیر صید ترال را در زندگی صیادان بومی منکر شد. این مرد به شیوهای سنتی در حال صید ماهی در نوار ساحلی بود.
صید ماهی شیر با قلاب مهارت زیادی میخواهد، ناخدا بر اساس تجربه و به کمک نقطههایی که در دستگاه جیپیاس خود دارد بندر را به قصد محلهایی که فکر میکند ماهی بیشتری دارد ترک میکند. هرچند ماهی شیر طرفداران خاص خود را دارد، اما به گفته صیادان گاهی برخی افراد کوسههای صید شده را فیله میکنند به عنوان ماهی شیر در شهرهای دیگر می فروشند!
حقیقتا از دیدن این ماهیها حیرت زده شده بودم و همواره خلقت خداوند رحمان را تحسین میکردم.
ابراهیم از خالو خواست تا ماهی را اینطور بگیرد، هرچند عکس خوبی شده اما وزن زیاد ماهی خالو را به زحمت انداخت.
صید ماهی شیر با قلاب زحمت خاص خود را دارد.
ابراهیم با دقت زیادی سبدهای پر ماهی را وزن و ثبت میکند.
ابراهیم به حق و ناحق حساس است، به همین دلیل اصول خاص خود را برای وزنکشی و حساب و کتاب دارد.
کد۹ … لطفا نام ماهی را برای ما بنویسید.
ابراهیم با دقت و حساسیت زیاد ماهیهای صید شده را وزن کرده و با توجه به نوع ماهی در دفتر ثبت میکند.
در این عکس ابراهیم مقداری پول به جاشو که بعد از ۲روز از دریا برگشته میدهد.
حقوق و دستمزد ناخدا و جاشوها + مخارج قایق هر کدام فرمول خاص خود را دارد.
همراه با آقا رضا به بند صیادی رفتیم، این لابستر یا شاه میگو آخرین صید صیادانی بود که بعد از دو روز از دریا برمیگشتند.
از اقا رضا خواستم تا لابستر را نشان دهد…
احسان میرزائی | ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه | کنشگر مستقل محیط زیست | حامی حقوق کودکان | داوطلب امداد در سیل و زلزله | موسس مدرسه طبیعت طهران | مشاور و ایدهپرداز کمپینهای فرهنگی-محیطزیستی | اولین مروج تخصصی سبک زندگی سبز به زبان فارسی
ممنون از عکس های زیباتون
سلام .عکس ها ومطالب عالی بود .تشکر بابت انعکاس وکار زیبا