آموزش پرورش لوبیای سحر آمیز

مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: لوبیای رونده یا سحر آمیز یکی از گیاهان مناسب برای کشاورزی خانگی است. لوبیای رونده در فضای پاسیو و بالکن، پشت بام و حیاط به خوبی رشد می‌کند. لوبیای رونده با برگ‌های قلبی شکل و گل‌های زیبایی که دارد پوشش سطحی مناسبی در بهار و تابستان برای دیوار است. همچنین دانه‌های خوراکی آن می‌تواند انگیزه پرورش این گیاه را بیشتر کند.

بهترین جا برای پرورش لوبیای رونده

• لوبیا را در جای آفتاب‌گیر یا نیمه سایه طوری بکارید که از گزند باد شدید در امان باشد.
• لوبیا در خاک حاصلخیز با زهکشی مناسب خوب رشد می‌کند.
• در باغچه و مزرعه لوبیا را جایی بکارید که قبلا چاله پسماند تر (پسماند حسابی پوسیده باشد) بوده.

اگر که قصد کشاورزی خانگی دارید می‌توانید از مخلوط ورمی کمپوست یا پوسال تهیه شده در خانه و خاک استفاده کنید. توجه داشته باشید که افزودن کود (دامی) بیش از حد باعث رشد بیشتر شاخه و برگ و کاهش بار لوبیای رونده می‌شود.

زمان و نحوه کاشتن لوبیای رونده

بسیاری از ما برای درس علوم لوبیا کاشتیم و برای نوروز با گندم و عدس و… سبزه درست کردیم. پس چندان هم با کشاورزی خانگی و پرورش گیاهان نا آشنا نیستیم. اما رعایت برخی نکات اصولی در کنار کسب تجربه احتمال موفقیت را بیشتر می‌کند.

• کاشتن لوبیای سحر آمیز را در صورت مدیریت دمای محیط و نور می‌توان از اواخر زمستان شروع کرد.
• اگر مدیریت دما امکان ندارد فروردین ماه زمان مناسبی برای کاشتن بذر گیاهان و لوبیای رونده است.
• قدرت و سرعت جوانه‌زنی و رشد لوبیا بسیار زیاد است.
• برای مقاومت و پایداری بوته در بستر هر لوبیا را در عمق ۳ تا ۵ سانتی‌متری بکارید.
• دانه لوبیا برای شروع فرایند جوانه زدن و رشد نیازمند رطوبت و گرما است. بنابراین در خاک معمولی هم رشد می‌کند. اما برای رشد بهتر لازم است که مقداری کمپوست با خاک مخلوط شود.

مراقب باشید هرگاه سطح خاک بستر خشک شد آن را به اندازه مناسب آبیاری کنید و آب اضافی از بستر خارج شود.

راهنمای کاشتن لوبیای رونده در فضای خانه یا گلخانه

کشاورزی خانگی در خانه به دلیل توانایی مدیریت بیشتر با فضای آزاد متفاوت است. برای نمونه کاشتن دانه‌ها در زمستان به راحتی در سینی نشا و داخل خانه انجام می‌شوند، در حالی که در مزرعه تا بهبود شرایط باید صبر کرد.

• برای شروع کار در خانه یا گلخانه بهتر است از سینی نشا یا گلدان‌های کوچک که با خاک مناسب جوانه‌زنی پر شده استفاده شود.
• رشد لوبیا سریع است و باید آمادگی لازم جهت انتقال به گلدان اصلی یا فضای باغچه را داشته باشیم.
• از آنجایی که لوبیای سحر آمیز رونده است باید شرایط رشد عمودی این گیاه فراهم شود.
• برای رشد مطلوب لوبیا قرار دادن قیم چوبی با پایه محکم ضروری است. اگر امکان استفاده از قیم چوبی نبود یک رشته نخ پنبه محکم از سقف آویزان باشد تا لوبیا دور آن پیچیده و رشد کند.

کاشت لوبیا در فضای باز

لوبیای رونده را با توجه به شرایط آب و هوایی محل زندگی خودتان در اواخر فصل زمستان یا ابتدای بهار در باغچه و مزرعه بکارید. به دلیل رشد عمودی لوبیا محدودیت فضای باغچه و مزرعه دیگر معنایی ندارد.

• لوبیای سحر آمیز را در کنار گیاهان رونده‌ی دیگر نکارید.
• فاصله مناسب برای یک ردیف لوبیا بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است.
• هر لوبیا در عمق ۳ تا ۵ سانتی کاشته شود بهتر است.
• کاشتن سه بذر لوبیا در هر گودال باعث اطمینان خاطر از برای خالی نماندن آن حفره از گیاه به دلیل عدم جوانه زدن می‌شود.
• اگر در هر حفره یک بذر لوبیا کاشته شده بهتر است در پایان ردیف چند بذر اضافه کاشته شود و در صورت خالی ماندن حفره گیاه به آنجا منتقل شود.
• در نهایت نشای لوبیا اضافه را می‌توان در گلدان مناسب کاشت و فروخت.
• برای کاشت و پرورش لوبیای سحر آمیز در فضای باز باغچه بهتر است از داربست فلزی به شکل U برعکس یا یک دیواره مشبک استفاده کرد.
• در بیرون از خانه بیشتر مراقب سرمای ناگهانی و وزش باد و پرندگان و حتی گربه‌ها باشید.

قیم و داربست برای لوبیای رونده

لوبیا رونده برای رشد مطلوب همواره نیازمند قیم تا به دور آن پیچیده و بالا برود. این قیم می‌تواند یک چوب ساده و صاف باشد یا یک داربست چوبی و دیواره توری فلزی که کشاورزان خلاق از آن به شکل های مختلفی مانند استوانه، دالان، دیواره و… استفاده می‌کنند. اما استفاده از قیم طبیعی مانعی ندارد.

• در مورد داربست و قیم همه چیز به خلاقیت و امکانات و فضا و حس زیبایی شناسی بستگی دارد.
• در کنار هر گیاه می توان یک نی خیزران در زمین قرار داد اما رشد لوبیا بیشتر از ارتفاع نی است.
• برخی کشاورزان برای بهینه سازی فضا از دیواره توری فلزی با پنجره های ۲۰ در ۲۰ استفاده می‌کنند.
• هرچه این دیواره‌ها بلندتر باشند بهتر است.
• داربست را می‌توان به مانند یک دالان سبز روی مسیر تردد باغچه، باغ یا مزرعه ایجاد کرد.
• کاشتن لوبیا در کنار گل آفتابگردان هم مفید است و این دو گیاه همزیستی خوبی با یکدیگر دارند.
• ایجاد یک استوانه یا ستون از جنس توری فلزی هم می‌تو.ان در میانه‌های باغچه مفید و کاربردی باشد.
• دیوارهای کنار و نرده های روی دیوار، فنس اطراف باغچه یا باغ، درختان و… همگی می‌توانند قیم لوبیای سحر آمیز باشند.

گل لوبیا و مراقبت های بعدی

• آبیاری منظم بوته‌های لوبیا باید در طول فصل رشد و بار دهی آن ادامه داشته باشد. مخصوصا در زمان گل دهی.
• کمبود آب از تبدیل گل‌ها به غلاف لوبیا جلوگیری می‌کند.
• کودهای ارگانیک مایع هر ۱۴ روز می‌تواند به رشد بهتر گیاه و غلاف‌ها کمک کند.
• گاهی لازم است رشد گیاه را مدیریت کنید. بنابراین نوک‌های رویش گیاهان را به محض رسیدن به قسمت بالای داربست بچینید تا انرژی گیاه به سمت تولید لوبیای بیشتر برود.

برداشت محصول لوبیای رونده

• نگران برداشت و استفاده از غلاف‌های لوبیا نباشید.
• تا زمانی که دانه‌های لوبیای داخل غلاف کامل رشد نکرده باشد می‌توان از آن برای مصارف خوراکی برداشت کرد.
• با تغییر رنگ غلاف‌ها فقط از دانه‌های تازه لوبیا می‌توان استفاده کرد.
• اما اگر منتظر محصول لوبیا هستید اجازه بدهید غلاف لوبیا روی بوته بماند تا خشک شود.
• هرچه بیشتر بچینید، غلاف های بیشتری تولید می شود!

چرا لوبیا قادر به تولید غلاف نیست؟

هرچند کشاورزان در پرورش لوبیا با چالش‌های زیادی مواجه نیستند، اما گاهی ممکن است بنا به دلایلی لوبیا توانایی تولید غلاف نداشته باشد.

• درجه حرارت بیش از حد و رطوبت ناکافی در خاک در طول دوره‌ی گل دهی و تشکیل غلاف باعث کاهش تولید غلاف می‌شود. آبیاری منظم و افزودن مالچ در سطح خاک با مواد آلی به رفع این مشکل کمک می‌کند.
• بالا بودن دمای هوا در طول شب باعث ایجاد اختلال در تولید گرده می‌شود با خنک شدن تدریجی هوا این مسئله رفع شده و شما شاهد غلاف‌های بیشتری هستید.
• پیش از پرورش لوبیای سحر آمیز خاک را احیا کنید چون خاک‌های اسیدی و بسیار ضعیف نیز تولید محصول را کاهش می‌دهد.
• گاهی کمبود حشرات گرده افشان باعث کاهش تولید غلاف می‌شود.
• پرندگان با نوک زدن و خوردن گل‌ها باعث کاهش محصول می‌شوند. آویزان کردن سی دی های قدیمی باعث ترس و فرار پرندگان می‌شود.
• همچنان و به طور منظم غلاف‌ها را برداشت کنید تا گیاه برای تولید لوبیا تلاش کند.