هشدار! تکنیکهای بقا در جنگل و آنچه در این پست پیشنهاد شده صرفا و فقط برای آگاهی است.
مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: تکنیکهای بقا در جنگل همان اموری است که در زندگی عادی خود به دنبالش هستیم.
یعنی ما در طول عمر خود بیش از هر کاری برای بقا تلاش میکنیم، وعدههای غذایی و… برای همین است.
اما داستان بقا در طبیعت و زنده ماندن و تامین نیازهای ابتدایی در حالی که دور از تمدن هستیم، بسیار متفاوت و سخت است.
نیازهای ما برای بقا در جنگل شامل خوراک و پوشاک، سرپناه و ارتباطات است و به روشهای تامین این نیازها تکنیکهای بقا در طبیعت میگوییم.
ما بنا به دلایل مختلفی در جنگل گم می شویم، شاید دلیل عمده آن عدم توجه به اصول طبیعتگردی باشد. پس در آن لحظه به کمک دانش، تکنیک و خلاقیت میتوانیم بقا و سلامتی خود را تا زمان پیدا شدن تامین کنیم.
پس مهارتهای بقا در طبیعت را با دقت بخوانیم و حتی آن را تمرین کنیم. مهارت برای ساختن ابزار، سرپناه، روشن کردن آتش، پیدا کردن غذا، درمان زخم، تهیه آب و برقراری ارتباط.
تکنیک ساخت ابزار از سنگ و چوب
مجله گیچ: برای بقا در جنگل باید تکنیکها مختلفی را یاد بگیریم. ما باید بتوانیم به مانند جزئی از جهان هستی که به هر دلیل از تمدن دور افتاده، برای زنده ماندن (مانند انسان های اولیه) اقدام موثری کنیم.
تیغه سنگی
مجله گیچ: با چند نوع سنگ که برای ابزار سازی مناسب هستند آشنا بشیم.
پیشینه استفاده از ابزار سنگی و تکنیکهای آن به دوران پارینه سنگی باز میگردد. زمانی که بشر برای شکار، پوست کندن و قطعه قطعه کردن شکار، از تیغه های سنگی استفاده میکرد.
نیزه و تیرو کمان، تبر و چاقو از جمله ابزارهای پرکاربرد بوده. امروزه ما هم میتوانیم با همین تکنیک برای بقا در جنگل، امیدوارتر باشیم.
انواع سنگ هایی که میتوانیم با آن تیغه های تیز و برنده بسازیم شامل:
- سنگ ابسیدین Obsidian یا شیشه آتشفشانی، سنگی غنی از سیلیکات است که بافت شیشه ای سیاه رنگی دارد و از سرد شدن سریع ماگما به وجود میآید.
- سنگ آتشزنه، چخماق یا فلینت Flint، سنگی سخت است که در شاخه کوارتزها قرار میگیرد.
- سنگ چِرت Chert نوعی سنگ رسوبی ریزدانه میکروکریستالین و پُر از سیلیکا است.
تقریبا با هر سنگی میتوانیم ابزار سنگی بسازیم. اما بهتر است با دقت میان سنگ های روی زمین جست و جو کنیم و بهترین را انتخاب کنیم.
به تصویر سنگ در پایین دقت کنیم.ممکن است سطح سنگهایی که گفتیم شیشهای و براق نباشه.
ما وقتی ابزار برنده و خرد کننده سنگی داشته باشیم، خیلی بهتر و راحت تر میتوانیم اقدامات بعدی برای بقا را انجام دهیم.
تکنیک ساخت ابزار سنگی
مجله گیچ: تکنیک سادهای است، ضربه بزن و فرم بده. اما ابتدا باید سنگ مناسب را انتخاب کنیم. سپس به کمک یک سنگ که گرد یا حالت تخم مرغی دارد به سطح آن (نزدیک به لب) ضربه بزنیم.
این کار را با اعتماد به نفس انجام دهیم، ضربه باید در جهت نگاه ما باشد. آگاه باشیم که تراشههای ریز سنگ بسیار برنده هستند، اگر بی دقتی کنیم ممکن است به چشم صورت خود آسیب بزنیم.
لاشههای جدا شده از سنگ را برداریم، گاهی با همان ضربه اول صاحب یک چاقو تیز یا تیغه تبر میشویم. اما اگر ظرافت بیشتری به خرج بدهیم، قاعدتا ابزار بهتری خواهیم داشت.
تکنیک استفاده از درختان و گیاهان رونده برای بقا
مجله گیچ: به کمک تیغه سنگی به راحتی میتوانیم گیاهان رونده را برای استفاده به عنوان طناب قطع کنیم.
همینطور میتوانیم برای تیغه سنگی با چوب دسته درست کنیم. چیزی مانند تبر یا نیزه یا حتی تیر و کمان.
از این ابزارها برای دفاع در مقابل مهاجمین و شکار برای بقا استفاده میکنیم.
میتوانیم پوست درخت افتاده را برای ساخت سرپناه جدا کنیم. هیزم خرد کرده یا شاخه ها را به اندازه دلخواه قطع کنیم.
تکنیک ساخت سرپناه
مجله گیچ: دنبال سرپناههای آماده بگردیم. جایی که در آن از باد و باران، سرما و گرما، حیوانات جنگل و دیگر تهدیدها در امان باشیم.
اگر سرپناهی پیدا نکردیم، خودمان میسازیم. شاخه بلند و مقاومی را برداشته و در ارتفاع مناسب و به صورت افقی، بین دو درخت قرار میدهیم.
سپس به کمک شاخهها نازک و کوتاهتر، دو طرف آن شاخه افقی قرار میدهیم. مانند سقف خانههای دارای شیروانی.
با گیاهان رونده، پوست نرم شاخههای جوان یا طناب محل استقرار شاخه اصلی و بقیه شاخهها را محکم میکنیم.
سپس روی سرپناه را با پوست پهن و بزرگ درخت یا شاخه و برگ درختان یا تکههای بزرگ خزه میپوشانیم.
کف سرپناه را هموار و صاف کرده، از طرف داخل و بیرون مقداری خاک پای دیواره ریخته و میکوبیم.
اگر قصد داریم با گیاهان کف آنجا را نرم و بهتر کنیم، بهتر است از گیاهان خشک و نرم استفاده کنیم.
در بخش بالایی و به موازات سرپناه به فاصله ۲۰ تا ۵۰ سانتیمتر یک جوی کوچک بکنیم تا آب زیر سرپناه جاری نشود.
آیا الزاما باید بین دو درخت سرپناه درست کرد؟
خیر، ما صرفا به دو پایه در طرفین برای برپا کردن سقف نیاز داریم. همه چیز به خلاقیت و هنر خودمان بستگی دارد.
تکنیکهای روشن کردن آتش برای بقا
مجله گیچ: روشن کردن آتش بدون کبریت، فندک، آتشزنه و ذره بین کار غیر ممکنی نیست.
مقداری علف نازک و کرکی، شاخههای بسیار نازک و شاخههای بزرگتر که همگی باید خشک باشند را جمع میکنیم.
مقابل در ورودی سرپناه چاله یا حلقه آتش (سنگ چین) را آماده میکنیم. سپس به کمک بند کفش، سنگ چخماق یا دو تکه چوب خشک آتش درست میکنیم.
میزان پایداری آتش و دود، با توجه به میزان تراکم و جنس چوب هر درختی، متغیر است.
برای گذراندن شب مقدار کافی هیزم جمع کنیم. البته آتش را کنترل و مدیریت کنیم تا نه خیلی زود خاموش شود و نه انقدر شعلهور شود که باعث آتشسوزی شود.
چند مشعل درست کنیم و آماده داشته باشیم، بهتر است چوب میانی تر و ضخیم باشد.
تکنیکهای بهبود زخم و تسکین درد
مجله گیچ: در فیلمهای سرخپوستی دیدم که با تکنیکهای خاصی مرهم چند گیاه را روی محل زخم میگذارند.
دلیل این کار خواص متنوعی است که در گیاهان مختلف وجود دارد. برخی گیاهان خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی دارند و در چنین مواقعی مفید هستند.
توجه: ما باید آگاهانه از گیاهان برای خوراک و مرهم استفاده کنیم. از همین امروز برای شناخت و آشنایی با گیاهان خوراکی و دارویی وقت بگذاریم. آنچه در این بخش میخوانید صرفا معرفی اولیه و انگیزشی است.
گیاه آویشن
دمنوش آن برای بهبود سرماخوردگی، برونشیت و… مفید است. نوشیدن پنج شش فنجان دم کرده آویشن در طول روز، تقویت کننده و نیرو بخش است.
ازگیل
دم کرده برگ و ریشه درخت ازگیل تب بر است. میوه ازگیل بدن را تقویت کرده و خون را پاک میکند.
خوردن ازگیل برای بهبود بیرون روی و اسهال مفید است.
بلوط
درختی که غذا و داروی ما را تامین میکند. پوست خشک شده شاخههای جوان بلوط خواص درمانی مختلفی دارد.
پوست آن برای درمان ورم لوزه، گرفتگی صدا، برای شست و شوی بدن، معالجه اسهال و… مفید است.
برای درمان ترک دست و پا یا عوارض سرما زدگی، ساقه جوان درخت بلوط را خشک و پودر کرده، در یک لیتر آب سرد ریخته و میگذاریم روی آتش ملایم ۱۲ دقیقه بجوشد.
بعد از آنکه خنک شد، دست یا پا را با آن شست و شو دهیم.
تمشک
علاوه بر اینکه میوه تمشک خوراکی است، جوشانده برگ تمشک برای بهبود مسائل گوارشی و اختلالات کلیه مفید است. جویدن برگ آن لثه را تقویت میکند.
پونه
پونه سیستم گوارشی بدن را تقویت میکند و برای کبد مفید است. یک دسته پونه و آویشن را از سرپناه خود آویزان کنیم، تا حدی برای فراری دادن برخی حشرات مفید است.
عقربها به بوی تند حساس هستند، پونه و آویشن را بکوبیم، در آب مخلوط کنیم و پای دیواره سرپناه بریزیم.
تکنیکهای تهیه غذا
مجله گیچ: میوه هر درخت و بوتهای یا هر قارچی که در جنگل میبینیم، خوردنی نیست. برخی گیاهان خوراکی شباهت زیادی به هم دارند و ممکن است نمونه مشابه سمی و کشنده باشد.
بهتر است قبل از طبیعتگردی، مطالعه و تحقیقی در خصوص گیاهان و درختان مقصد داشته باشیم. هرچه آگاهانه و با شناخت بیشتری وارد طبیعت شویم، بهتر است.
بلوط: شاید طعم و مزه بلوط را نپسندیم، آن را در آب خیس کنیم و چند بار آب را عوض کنیم، تا مزه بهتری پیدا کند.
میتوانیم بلوط را به کمک آتش برشته کنیم یا در برگ و پوست سبز قرار داده و درون آتش بگذاریم تا بپزد.
شکار حیوانات یا جمع آوری حشرات برای بقا لازم است. هر کدام از این اقدامات نیازمند آموزش و کسب مهارت است.
توجه: به دلیل جلوگیری از ترویج ناخواسته شکار در این خصوص توضیح بیشتری نمیدهیم.
تهیه آب
مجله گیچ: شاید آب چشمه و رود زلال و شفاف باشد. اما احتمالا نوعی از آلودگی را در خود دارد. سعی کنیم آب مورد نیاز را از سرچشمه برداریم.
- مقداری شبنم روی برگ علفهای کف جنگل وجود دارد. با تکهای از لباس یا یک دستمال میتوانیم شبنمها را جمع کنیم.
- خزههای چسبیده به درخت یا روی زمین هم مقادری آب در خود دارند. اگر آنها را بفشاریم مقداری آب به دست میآوریم.
- اگر به صداهای اطراف خوب گوش بدیم، احتمالا صدای رود را میشنویم. با احتیاط صدا را دنبال کنیم تا به آب برسیم.
- حیوانات جنگل نزدیک به منابع آب هستند. دنبال کردن صدای آنها هم میتواند کارساز باشد.
- در برخی نقاط به دلیل رطوبت زیاد زمین، با حفر یک گودال و کمی انتظار میتوانیم آب جمع کنیم.
- برگهای پهن را طوری روی سقف سرپناه قرار بدیم که آب باران را جمع کند.
تصفیه آب با دست خالی
ممکن است آب رود یا چشمه زلال و شفاف باشد، اما نمی توانیم از سلامت آن مطمئن شویم. چند راه برای بهبود کیفیت آب پیشنهاد می کنیم، البته با انجام این تکنیک ها صرفا تا حدی آب فیلتر می شود و قطعی نیست.
- تصفیه آب با پارچه یا بند کفش؛ ظرف آب را یک وجب بالاتر از ظرف خالی بگذاریم. دو سر یک تکه پارچه تمیز یا بند کفش (طناب پاراکورد) تمیز را در هر دو ظرف بگذاریم. منتظر بمانیم تا آب از ظرف بالا به پایین منتقل شود.
- تصفیه آب با شاخه درخت؛ یک شاخه تازه و سالم درخت که کمی بزرگتر از قطر دهانه بطری آب معدنی است، پیدا کنیم. پوست آن را بتراشیم و پیش از آن چوب خشک شود، آن را در دهانه بطری قرا دهیم . طوری که به طور کامل آب بندی شود . سپس از انتهای بطری آب بریزیم. این تکنیک زمانبر است، چون آب باید از آوندهای چوب منتقل شود.
- در پایان هر تکنیک آب را بجوشانیم؛ برای جوشاندن آب، یک سنگ صاف و تمیز را داخل آتش بگذاریم. داخل یک کنده را خالی کرده و آب بریزیم. سپس سنگ داغ را داخل ظرف ابتکاری قرار بدیم تا آب بجوشد.
تکنیکهای برقراری ارتباط برای بقا
مجله گیچ:از همان ابتدا باید بتوانیم ارتباط معناداری با جنگل برقرار کنیم. اکنون جنگل خانه و زیستگاه غیر قابل پیشبینی و البته خشن ماست.
منظور از ارتباط معنادار با جنگل این است که بتوانیم به کمک ابزار موجود، مثلا تله صدا درست کنیم و پیش از ورود پلنگ به حریممان و غافلگیری، او را فراری دهیم یا از خود دفاع کنیم.
پس برقراری ارتباط برای بقا شامل موارد مختلفی میشود و نباید از آن غافل شویم. از خود آثار و نشانه دیداری یا نوشتاری باقی بگذاریم.
اگر در همان محل که متوجه شدیم که مسیر بازگشت را پیدا نمیکنیم بمانیم. به کمک سنگ در بستری که تضاد رنگی دارد و از آسمان قابل دیده شدن است، علامت مشهود و یا حروف معنا دار را بنویسیم.
مانند: SOS که یک پیام جهانی و مخفف save our ship برای درخواست کمک و نجات است.
از پارچه سفید (رنگی که با زمینه جنگل متضاد باشد) برای علامت گذاری روی سرپناه و بالای درخت یا نقاط مرتفع استفاده کنیم.
در پیمایشهایی که برای یافتن آب و غذا داریم، برای آنکه دوباره گم نشویم، بهتر است مسیر را علامت گذاری کنیم.
به مسیرهای پاکوب جنگل اعتماد نکنیم، حیوانات هم برای خود مسیر پاکوب دارند و دنبال کردن آن مانند باور کردن شایعه و اخبار کذب است.
مقداری هیزم خشک و شاخه و برگ تر را در نقطهای مرتفع جمع کنیم و به محض شنیدن صدای هواپیما یا هلیکوپتر آن را آتش بزنیم. به کمک مشعلهای که از قبل درست کردیم، آتش را از جلوی سرپناه به آنجا ببریم.
یا اگر سرپناه را در محدوده خلوت و باز جنگل درست کردیم، همانجا روی آتش مقداری هیزم خشک و سپس تر بریزیم. دود برخواسته از آتش نشانه وجود انسان است و این ساده ترین حالت انتقال پیام است.
همینطور شعله آتش در طول شب به حیوانات وحشی هشدار میدهد که به حریم ما نزدیک نشوند.
پایان
پنجشنبه – ۲۳ – مرداد – ۱۳۹۹
ساعت۲:۳۵
