۸. ماست، دوغ، نوشیدنی فله
۷. انواع روش توزیع نذری سبز
۶. آب سرد کن، کلمن و پارچ آب
۵.استکان چای شیشه‌ای
۴. لیوان استیل و شیشه‌ای
۳. سفره پارچه‌ای یا پلاستیکی بادوام
۲. قاشق و چنگال فلزی
۱. کاسه و بشقاب پایدار

مجله گیچ ‌gich.ir احسان میرزائی: هرچند نذری دادن به شکل غذا از هزاران سال پیش در میان جوامع بشری مرسوم بوده، اما نذری فقط تهیه و توزیع غذا نیست. ارائه تخصص فردی به صورت آموزش رایگان یا صرف وقت برای انجام کار داوطلبانه (ظرف شستن، سفره پاک کردن و…) هم نذر به حساب می‌آید.

اما آنچه که امروز باعث توجه بیشتر کنشگران محیط‌زیست به نذری شده، استفاده بی رویه و نا آگاهانه از ظروف و سفره‌های یک‌بار مصرفی است که باعث بروز بیماری در مردم و آلودگی طبیعت می‌شود.

بیشتر بخوانیم: رابطه‌‌ی ظروف یک‌بار مصرف و حقوق شهروندی

نذری سبز یعنی چه؟

مجله گیچ gich.ir: نذری سبز یعنی مراسم‌های دینی و مذهبی از هر نظر در چهارچوب‌های دینی، شرعی، اخلاقی، انسانی و محیط‌زیستی برگزار شود. کار سختی است اما نتیجه‌ی آن بسیار خوشایند طرفین نذر است.

نذری سبز یعنی توجه به کیفیت خوراکی که برای میهمانان تدارک دیده شده؛ یعنی دقت در ردپای محیط زیستی (ردپای اکولوژیک) پختن غذای نذری، یعنی تلاش برای کاهش مصرف گوشت قرمز گاو و گوسفند یا گوشت مرغ در نذری و حتی تهیه نذری بدون گوشت، چون بخشی از مسائل پیش آمده در سیاره زمین (تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین) به دلیل افزایش تقاضای جهانی گوشت است.

تجمل گرایی در نذری‌ها هم یکی از دلایلی است که باعث پلاستیکی شدن نذری‌ و اسراف زیاد می‌شود؛ اما غذاهایی مانند آبدوغ خیار، کشک بادمجان، خوراک سبزیجات و دیگر خوراک‌های گیاهی نیز گزینه‌های خوبی برای نذر کردن هستند.

نذری سبز یعنی توجه آگاهانه و مسئولانه به پیشینه و پسینه‌ی نذری، مهم است که بدانیم عمل ما در پشت پرده تا چه حد خیر خواهانه است. اگر در فکر ظروف یک‌بار مصرف هستید بدانید این خیر خواهی نیست.

بیشتر بخوانیم: برای ترویج نذری سبز چه بگوییم و چگونه عمل کنیم؟

وظیفه، مسئولیت و رسالت بانی نذری چیست؟

مجله گیچ gich.ir: پس تدارک و پختن نذری سخت‌ترین بخش کار نیست، توزیع نذری هم پایان کار شما نیست. شاید برای شما جالب باشد که بدانید مسئولیت‌های فرهنگی، محیط‌زیستی و اجتماعی، وظیفه‌ی دینی و انسانی شما دقیقا در زمان توزیع نذری و بعد از آن شروع می‌شود.

لحظه‌ای طلایی و تاثیرگذار که باید خودتان را برای آن آماده کرده باشید تا بتوانید از آزمون سخت روزگاری که مصرف گرایی، تجمل گرایی، چشم و هم چشمی و کالا محوری در آن حرف اول را می‌زند سربلند و سرافراز بیرون بیایید.

به این فکر کنید که شاید ظروف یک بار مصرف از هر نوع و جنسی، سفره ‌های یک بار مصرف و قاشق و چنگال های یک بار مصرف می‌توانند عامل اصلی در برآورده نشدن حاجت شما باشند؛ به خود بیایید و به پیشنهاد نذری سبز توجه کنید.

نذری سبز تلاش می‌کند تا سنت‌های زیبای نذری دادن را آن طور که باید کرامت و منزلت انسانی و حرمت طبیعت و دیگر زیستمندان حفظ شود را احیا کند.

بیشتر بخوانیم: ابهام در ردپای محیط زیستی ظروف یک بار مصرف گیاهی

وظیفه و مسئولیت میهمان چیست؟

مجله گیچ gich.ir: اما شایسته است میهمانان (عزاداران، روزه ‌داران و…) نیزبه فکر باشند، یعنی به امید یک پذیرایی سبز نباشند، بلکه خودشان شرایط پذیرایی سبز را فراهم کنند.

چه ایرادی دارد که همراه خود لیوان، قاشق، بشقاب یا قابلمه‌ای کوچک داشته باشیم تا در هنگام نیاز استفاده کنیم. این یک راه ساده اما با اهمیت برای ترویج سبک زندگی سبز و سبزگرایی است.

به معنای دیگر نذر فقط غذا دادن نیست، شما می‌توانید نذر کنید که همراه خود لیوان پایدار داشته باشید، یا در شست و شوی ظروف کمک کنید، یا آنچه در خصوص حفاظت از محیط‌ زیست می‌دانید را به دیگران آموزش دهید.

ممنوعیت ذبح یا کشتار در اماکن عمومی

مجله گیچ gich.ir: بر اساس قانون مجازات اسلامی، ذبح دام در معابر عمومی، جرم محسوب می شود و ارتکاب این عمل مطابق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۳۷ قانون تعزیرات حکومتی می‌تواند موجب پیگرد قانونی قرار گیرد.

از مهم‌ترین بیماری‌هایی که از حیوان به انسان منتقل می‌شود، بیماری تب کریمه کنگو است که باید به‌ منظور جلوگیری از این بیماری، از کشتار دام در معابر عمومی جلوگیری و همچنین گوشت کشتاری را به مدت ۲۴ ساعت در دمای یخچال نگهداری کرد.
خون و ترشحات دام آلوده، زمینه ابتلا به بیماری‌های خطرناک از جمله تب کریمه کنگو، سیاه زخم و کیست هیداتیک را افزایش می دهد. (ایسنا)

نذر کنیم تا مردم را با محیط زیست و طبیعت آشتی دهیم.

بیشتر بخوانیم: کمپین ایران پاک محرم ۱۳۹۵

راهکارها و پیشنهادهای نذری سبز

راه‌های اجرای نذری سبز زیاد است، اما پیش از هرچیز بدانید که هماهنگی بانی نذری با میهمانان بسیار مهم است، پس وقتی تصمیم می‌گیرید دیگر از ظروف یک‌بار مصرف استفاده نکنید، اطلاعیه‌ای منتشر کنید و به هر روشی که می‌دانید به میهمانان خود این مهم را بگویید و هماهنگ کنید که با خود ظرف مناسبی بیاورند؛ هماهنگی خیلی مهم است.

۱. کاسه و بشقاب پایدار

ظروف مسی، رویی، استیل، ملامین و چینی  که پایدار بوده و ده‌ها بار قابل استفاده هستند؛ این‌ها چه ظلمی به سفره نذری و میهمانان کرده‌اند که الان باید در انبار مساجد، حسینیه‌ها، تکیه‌ها و خانه‌ها خاک بخورند؟

روی کار آوردن و تهیه‌ی ظروف پایدار و پذیرایی با آن از میهمانان بسیار زیبا و پسندیده است. این کار ردپای نذری شما را سبز می‌کند، سبز حسینی و سبز علوی، نذری سبز احترام به تعهد و قولی است که شما به خدا و ائمه داده‌اید.

ظروف یک‌بار مصرف از هر جنسی به طور میانگین ۱۰ دقیقه مورد استفاده قرار می گیرد. ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی و به اصطلاح گیاهی بعد از استفاده به زباله و پسماند غیر قابل تجزیه و غیر قابل بازیافت تبدیل می‌شوند!

به تبعات نذری خود فکر کنید، به ده‌ها و بلکه صد‌ها سالی که ظروف یکبار مصرف شما در طبیعت باقی می‌ماند و باعث آلودگی، آب خاک، هوا و بیماری انسان‌ها و مرگ حیوانات می‌شود؛ هنوز دیر نشده کمی زحمت دارد اما می‌توانید در نحوه توزیع نذری خود تجدید نظر کنید.

۲. قاشق و چنگال فلزی

قاشق و چنگال فلزی نشانه اوج ارزش و اهمیتی است که بانیان نذری برای میهمانان قائل هستند، شما که نمی‌خواهید فقط یک کار کرده باشید و تمام؟!

حتی اگر به دنبال ثواب و توجه حق تعالی نباشید، استفاده از قاشق و چنگال یک‌بار مصرف پرونده‌ی شما را سنگین می‌کند. حتی شاید شما در ردیف افرادی قرار بگیرید که بقای نسل بشر را با خطر جدی روبرو کرده‌اند.

پس بهترین گزینه برای پذیرایی از میهمان قاشق و چنگال فلزی است، برای آنکه این لوازم قابل شناسایی باشند می‌توانید با کوبیدن مهر نشان خود آن را متمایز کنید.

۳. سفره پارچه‌ای یا پلاستیکی بادوام

شاید یکی از بزرگترین بی حرمتی‌ها به تاریخ و فرهنگ بیشتر مردم ایران روی کار آمدن سفره‌های یکبار مصرف باشد…!

با خودتان فکر کنید، یا از دیگران و مخصوصا بزرگ‌ترها بپرسید که سفره در گذشته نماد چه چیز بوده و چه جایگاهی داشته است؟

و حالا چه طور شده که ارزش های سفره‌ را به پایین ترین حد خود رسانده‌ایم.

تفکر مصرف گرایی آمد تا نماد خیر و برکت خانه را مچاله کنیم و به سطل زباله بیاندازیم یا آتش بزنیم!

اما چه خردمند و درست کردارند بانیان نذری و مدیران هیات‌هایی که به نیت خداوند و به نام آزادگی و رشادت امام حسین (علیه السلام) سفره‌‌های پر خیر و برکت پارچه‌ای یا پلاستیکی با دوام را انتخاب کرده‌اند.

۴. لیوان استیل و شیشه‌ای

با کلاسی و زیبایی یک نذری آن است که با حفظ و رعایت اصول بهداشتی از میهمانان در لیوان‌های استیل و یا شیشه‌ای پذیرایی کند.

شاید شستن آن‌ها کمی وقت بیشتری بگیرد، اما هنوز هستند افرادی که اگر به ایشان پیشنهاد شستن ظرف‌ها را بدهیم با جان و دل قبول کنند.

چه در سر سفره نذری و چه هنگام پذیرایی از دسته‌های عزادار این مهم را به خاطر می‌سپاریم.

۵.استکان چای شیشه‌ای

چای و شیر گرم اگر در لیوان‌های یکبارمصرف ریخته شود، آن لیوان بیماری‌زا است، آیا شما می‌خواهید برای گرفتن حاجت خود مردم را بیمار و مریض کنید، آیا شما برای رسیدن به خواسته‌ی خود می‌خواهید تفکر مصرف گرایی و استفاده بیشتر از لیوان یک‌بار مصرف را ترویج کنید؟

شست و شوی استکان کمی وقت می‌گیرد، کمی آب مصرف می‌شود، اما با مدیریت مصرف آب و دقت در شست و شو به حاجت خود نزدیک‌تر می‌شوید. چون سلامتی طبیعت و میهمانان برای شما اهمیت دارد.

۶. آب سرد کن، کلمن و پارچ آب

برای نذری خود خط قرمزی دور تمام بطری‌های حاوی نوشیدنی (نوشابه، آب، دوغ) بکشید، مگر آن که توانایی آن را داشته باشید که تمام آن بطری‌ها و درهای پلاستیکی را از هرجایی که رفته برگردانید و به مراکز بازیافت بسپارید.

این یعنی مسئولیت و وظیفه‌ی شما که بعد از نذری دادن شرعا و اخلاقا باید رعایت کنید.

اما جمع آوری آن‌ها غیر ممکن است، در حالی که همین بطری‌های یکبار مصرف پلاستیکی هم به دلیل وجود مونومر و بیسفونل‌آ عامل بروز سرطان هستند.

تهیه نوشیدنی مانند شربت، آب خنک و دوغ در یک دیگ بزرگ روش مناسب و توزیع آن به کمک پارچ‌های استیل عالی است.

اگر شرایط متفاوت بود برای جلوی مسجد یا تکیه می‌توانید یک دستگاه آب ‌سرد کن اجاره کنید.

۷. انواع روش توزیع نذری سبز

۷-۱. در محل مربوطه (حسینیه، مسجد، تکیه، خانه یا…) سفره پایدار پهن شود و از میهمانان در ظروف پایدار پذیرایی شود.

شاید مجبور باشید چند سفره پهن کنید، یعنی اگر جمعیت زیاد بود و طی یک مرحله فقط بخشی از میهمانان پذیرایی شدند، باید تعدادی از افراد که به عنوان سرپایی، نذر کرده‌اند که به میهمانان خدمت کنند، در پایان مرحله اول پذیرایی ظروف و دیگر محتویات سفره را جمع کنند و مراقب باشند که غذا، نان، سبزی و… که دست نخوره است را برای مرحله بعد در محل مناسبی نگاه دارند.

سپس گروهی دیگر که نذر کرده‌اند در امر شست و شوی ظرف خدمت کنند، با رعایت اصول بهداشتی و کنترل و مدیریت مصرف آب، ظرف‌ها را تمیز و آنطور که شایسته‌ی میهمانان است بشویند.

پاک کردن سفره‌های پلاستیکی یا تکان دادن ته سفره‌های پارچه‌ای هم یکی از کارهایی است که افراد سرپایی در بین دو مرحله‌ی پذیرایی می‌توانند انجام دهند.

در صورت نیاز کف محل پذیرایی جارو و سپس یکبار دیگر سفره‌ها پهن می‌شود. بهتر است آب، دوغ یا شربت با پارچ استیل در سفره قرار گیرد، همینطور لیوان‌های استیل از شیشه‌ای به دلیل سبکی و مقاومت بهتر است.

میزان نان سر سفره با توجه به نوع غذا، فرهنگ غذایی یا رژیم غذایی غالب میهمانان معین می‌شود. یک سرپایی حرفه‌ای می‌داند که چه مقدار نان باید در سفره قرار گیرد که اسراف نشود.

شاید نان کمتری سر سفره بگذارید و منتظر بمانید اگر کسی نیاز داشت برای او ببرید، با این روش مقدار مورد نیاز نان در مراحل بعدی دستتان می‌آید.

بهترین کار این است که سبزی خوردن در سبد، ترشی یا ماست در پیاله باشد.

سرآشپزهای حرفه‌ای و با تجربه می‌دانند که هر پرس غذا چه مقدار باید باشد، پس بهتر است ظرف‌ها را به آشپزخانه برده و غذا همانجا در بشقاب‌ها، کاسه‌ها و پیاله‌ها ( با توجه به نوع غذا) کشیده شود.

در طول پذیرایی از میهمانان سینی‌های بزرگ (مجیمه یا مجمعه) کاربرد بسیار دارند، بشقاب‌های پلو در همان ابتدا داخل مجیمه‌ها قرار می‌گیرد و سرپایی ها آن را دست به دست می‌کنند تا به سر سفره برسد و پشت سر آن یک مجیمه که پیاله های خورش در آن است را به سفره می‌رسانند و سرپایی‌هایی که از قبل مشخص شده‌اند وظیفه پذیرایی از میهمانان را دارند.

خوراک کودکان کم است، پس کمک آشپزها مقدار کمتری پلو در بشقاب می‌ریزند یا اگر آبگوشت باشد کمتر می‌کشند تا اصراف نشود.

اما شاید برخی سیر نشده باشند، پس از آشپزخانه چند دیس پلو و خورش به سمت سفره‌ها هدایت می‌شود و فرد سرپایی به میهمانان تعارف می‌کند.

نذری دادن به این سبک و پذیرای از میهمانان پسماند پلاستیکی ندارد و این روش شایسته شخصیت بانی نذری و در خور میهمانان است و چون مسایل محیط‌زیستی در آن رعایت شده بدون شک مورد توجه خداوند نیز قرار می‌گیرد.

۷-۲. توزیع بن یا فیش؛ با توجه به مقدار و نوع نذری با کاغذ معمولی تعدادی بن یا فیش آماده شود و ساعت و محل توزیع نذری را از در خانه، هیات، آشپزخانه حسینیه یا مسجد اعلام کنید.

شما با این روش می‌توانید به طور هدفمند افرادی را برای دریافت نذری دعوت کنید، لذا هنگام ارائه بن در محله خود با مراجعه به در منازل مورد نظر به تعداد افراد منزل بن یا فیش از پیش تهیه شده را به ایشان بدهید.

روی بن یا فیش آدرس محل و ساعت مراجعه را بنویسید، هر بن می‌تواند برای چهار نفر باشد و شاید لازم باشد تعدادی بن تک نفره هم تهیه شود. روی بن ها مهر خود را بزنید تا هنگام مراجعه مشکلی پیش نیاید.

اما از همه مهمتر آن که روی بن ها قید کنید که دعوت شدگان حتما حتما با خود قابلمه بیاورند؛ چون نذری در ظرف یکبار مصرف توزیع نمی‌شود.

کمک به تهیه و تدارک لوازم و مواد اولیه، کمک در امر آشپزی، کمک در هنگام توزیع و شست و شوی دیگ‌ها می‌تواند خدمتی باشد که افراد انجام آن را به عنوان نذر خود به عهده بگیرند.

در فرآیند تهیه و پخت غذا و شست و شو باید مراقب میزان مصرف آب بود. همینطور هنگام آب کشی برنج، پاک کردن سبزی، پوست کندن سیب زمینی و پیاز و دیگر موارد باید مراقب بود تا مواد اولیه هدر نرود.

این سبک از توزیع نذری و میزبانی از میهمانان زیبا، پسندیده و محترمانه است، احتمال بهره‌مندی افراد نیازمند بیشتر است و چون غذای نذری در محل و ظروف میهمانان توزیع شده و به خانه می‌برند سبز و محیط زیستی است.

۷-۳. انتقال دیگ به مناطق محروم؛ بعد از تهیه و پخت غذا، دیگ‌ها را پشت وانت گذاشته و به محله‌های از پیش تعیین شده می‌برند.

این کار مستلزم قدرت اجرایی و مدیریت خوب است، توزیع نذری پشت وانت می‌تواند باعث شلوغی و ازدحام شود؛ حفظ شخصیت و کرامت میهمانان که برای دریافت نذری می‌آیند لازم و ضروری است.

توزیع نذری در ظروف میهمانان انجام می‌شود، پس هرکس باید با خود قابلمه بیاورد. افرادی که توزیع را به عهده می‌گیرند باید بتوانند به سرعت کار توزیع را انجام دهند و از ازدحام بکاهند.

توجه به سالمندان و افراد ناتوان یا کودکان ضروری است. شاید لازم باشد دو یا سه نفر مسئولیت ترتیب دادن به صف را بر عهده بگیرند.

هرچند این سبک از نذری دادن سبز و محیط زیستی است، اما چالش و پر برخورد است. به هر حال وقتی تعدادی از افراد در نقطه‌ای تجمع می‌کنند برخی اتفاقات غیر قابل پیشبینی است.

۷-۴. انتقال دیگ غذا به مراکزی چون آسایشگاه سالمندان یا کودکان و…

برای این کار با توجه به نوع و تعداد پرس های غذایی که نذر دارید باید از پیش با مدیر مرکز مربوطه هماهنگ کرده باشید.

شاید نمک و چربی غذا برای سالمندان مناسب نباشد یا حتی ممکن است در لحظه چند نفر نذری خود را به محل ببرند و این خارج از توان پذیرش آن مرکز باشد و غذا اسراف شود.

این سبک از نذری دادن و انتقال دیگ ها به مقصد هم سبز است و هم انسانی، لذا مراکز ظروف پایداری دارند که از مددجویان خود در آن پذیرایی می کنند و این امر باعث کاهش ردپای اکولوژیک نذری می‌شود.

۷-۵. تحویل نذری خشک و خام؛

شاید با توجه به نوع قول و قراری که با خدای خود گذاشته‌اید، بتوانید مواد اولیه نذری را که از پایداری بیشتری برخوردار است در بسته‌های کامل شامل روغن، برنج، رب، لپه و… داخل یک کیسه پارچه‌ای مقاوم بگذارید و بین نیازمند از پیش شناسایی شده توزیع کنید.

برخی نذری خشک و خام را به آسایشگاه‌ها و مراکزی که از حمایت کمتری برخوردار هستند اهدا می‌کنند.

این روش از نذری هم قابل تامل و توجه است، به هر حال نگهداری مواد اولیه خشک و خام از پخته به مراتب راحت‌تر است و نیازمندان در بلند مدت می‌توانند از برکات آن بهره‌مند شوند.

۷-۶. توزیع نذری بین همسایگان در ظروف شخصی و پایدار؛ سینی‌های بزرگ، بشقاب، دیس، کاسه و… از جمله الزامات این کار است.

افرادی که در امر توزیع نذری بین همسایگان مشارکت می‌کنند پس از تعارف نذری و تحویل آن به همسایه از او می‌خواهند تا ظرف را به وی بازگرداند.

این کار لازم است، چون شما به تعداد همسایگان خود ظرف ندارید و پس از جمع شدن ظرف‌ها باز می‌توانید نذری را به دیگر همسایگان برسانید.

شاید لازم باشد ظروف علامت و نشانه یا طرح و مدل مشخصی داشته باشد تا تشخیص آن آسان باشد.

این سبک نذری دادن نیز بسیار محترمانه و سبز است، چون از ظروف پایدار استیل، چینی، ملامین یا روی استفاده می‌شود سلامت میهمانان به خطر نمی‌افتد و بعد از آن پسماندی هم تولید نمی‌شود.

۸. ماست، دوغ، نوشیدنی فله

در کنار ظروف یک‌بار مصرفی که برای غذا استفاده می‌شود بیشترین فراوانی از پسماند برای ظروف ماست و دسر تک نفره است.

به لبنیاتی محله خود مقدار مورد نیاز ماست و دوغ را سفارش بدید و برای پذیرایی از میهمانان خود ماست را در ظروف پایدار (استیل، ملامین و…) بریزید.

نذری سبز یعنی توجه به هنجارها و قوانین به منظور اعتلای زندگی شرافتمندانه، یعنی چه تو جشن و چه تو عزا، چه تو تولد و چه تو مراسم محرم و.. مراقب صدای ضبط، باند و بلندگوهامون باشیم، چون میزان و مدت زمان انتشار صدا اگر بیش از حد باشد، خارج از تحمل بوده و مصداق آلودگی صوتی است. یعنی مبادا نورانی کردن محل‌های برگزاری مراسم‌ها طوری باشد که انسان، حیوان و پرنده‌ای را بیازارد و این مصداق آلودگی نوری است.

پایان پیام

احسان میرزائی – یکشنبه ۱۰ شهریور ۱۳۹۸ – یکم محرم ۱۴۴۱ – تهران۲۰:۲۰