کنشگری مدنی
با چاشنی استمرار، پایداری و امیدواری
مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: تا نوروز ۱۴۰۰ چیزی باقی نمانده اما کلی کار نکرده و راه نرفته باقی مانده که باید ببینیم کنشگران جامعه مدنی در این کشور پهناور تا چه حد انعطاف و میل به تغییر برای بهبود وضعیت فرهنگی-محیطزیستی دارند.
اما این نظر وجود دارد که کنشگران جامعهی مدنی (انسانهای فراروندهای که فارغ از نیازها، مسائل و منافع شخصی به طور داوطلبانه انرژی، مهارت، زمان و حتی سلامتی خود را در راه بهبود امور جامعه به کار میگیرند و به نوعی رهبر تودههای جامعه هستند) هم گاهی باید در تفکر، رفتار و گفتار خود تامل کنند و اگر نیاز بود به تغییر فردی و ترک برخی عادتها بپردازند.
[icon size=”16″ icon_bg_color=”#” icon_bg_colorh=”#” icon_bd_color=”#” icon_bd_colorh=”#” square_radius=”0″ type=”vector” icon_color=”#” icon_color_hover=”#” icon=”momizat-icon-link”] ویژگیهای یک کنشگر محیطزیست
احتمالا این جمله را زیاد شنیدهایم که “باید از خودمان شروع کنیم”، اما دقیقا ندانیم که چه چیز را و چطور از خودمان شروع کنیم، بنابر این مصادف با ۱۶۵مین هفته از سهشنبههای بدون خودرو از محمد درویش که سالها در عرصهی محیطزیست و طبیعت فعالیت مستمر و پایدار داشته، خواستیم تا مواردی را به عنوان توصیهی نوروزی برای مخاطبان مجله گیچ بیان کنند؛ تا بدانیم که چطور از خودمان شروع کنیم…
محمد درویش به عنوان یک کنشگر با سابقهی مفید محیط زیست در نخستین جمله میگوید: فکر میکنم بهترین توصیه به یک کنشگر مدنی در حوزه محیطزیست این است که جذاب باشید!
درویش به عنوان یک چهرهی محیطزیستی تاثیرگذار و مطرح سه دههی گذشته معتقد است:
“… شمارِ ما کم است؛ هنوز آنگونه که باید ما را جدی نمیگیرند و هنوز ضریب نفوذ و بدنه اجتماعی اغلب فعالان محیطزیستی و تشکلهای وابسته به آنها بسیار حقیر است! چرا؟
مردم به ما نگاه میکنند که چگونه از حرمت طبیعت، نبات و حیوانات سخن میگوییم، اما اغلب اخمو، غرزن، ناامید و چپرچلاقیم! سیگار میکشیم، بدمستی میکنیم، به یکدیگر تهمت زده، نزدیکترین رفقای خود را غیاباً به تمسخر گرفته و همچنان از داد و دهش سخن میگوییم! …”
معلوم است که ما را باور نمیکنند و معلوم است در اغلب اجتماعات و گردهماییهای محیطزیستیمان، جز عدهای آدمِ تکراری، کسی حضور نمییابد…”
یکی از ویژگیهای محمد درویش استمرار، خستگیناپذیری و امیدواری است، وی در ادامه ضمن تاکید بر اینکه “من فکر میکنم بهترین کار این است که توصیه نکنیم؛ عمل کنیم!” مواردی را مطرح میکند که قابل تامل است.
۱. فعال محیطزیست باید شاد باشد و بتواند شادی، نشاط و امیدش را در هر شرایطی محفوظ داشته و نخست به رخِ خانواده خویش کشد. کنشگری که خانواده او را باور ندارد، چگونه انتظار دارد که جامعه باورش کند؟
۲. منتقدین خویش را دوست بداریم، آنها نباید بتوانند یک فعال محیطزیست را خشمگین کنند؛
۳. ببخشیم، کینههای خود را روی یخ نوشته و از کسی انتظار نداشته باشیم؛
۴. پیوسته در حال مطالعه باشیم و تازهترین یافتههای خود را با دیگران به اشتراک نهیم؛
۵. اگر چنین شخصیت کاریزماتیک، دوستداشتنی، خوشصحبت و خندهرویی از خود آفریدیم؛ آنگاه شک نکنید که مردم هم چون ما از کیسه پلاستیکی برای خرید استفاده نخواهند کرد؛ قلیان نخواهند کشید؛
تا میتوانند تکسرنشین راندن را محدود میکنند، با دوچرخه بیشتر دیده میشوند و به تدریج در سبد غذایی هفتگی خویش از پروتئین حیوانی کمتری استفاده خواهند کرد.
در طبیعتگردیها جز ردپا چیزی باقی نمینهند و همواره از منتهاالیه سمت راست خود حرکت میکنند، حتی در پلهبرقیهای مترو هم در سمت راست میایستند، شاید کسی عجله داشته باشد. (محمد درویش ۹ بهمن ۱۳۹۷)
مجله گیچ: شاید موارد ذکر شده تلنگری باشد تا از همین لحظه اندکی در تفکر، رفتار و گفتار خودمان تامل کرده و تغییر را به نفع طبیعت، محیط زیست و حیات وحش از خودمان شروع کنیم، شروعی برای قدم گذاشتن در مسیر “سبک زندگی سبز”.
پینوشت: جالب است که بدانید در لیست ۶۰ نفرهای که از ایشان برای نوشتن توصیههای نوروزی دعوت شده بود، آقای درویش برخلاف تمام مشغلهای که داشتند دومین نفری بودند که تقریبا بعد از دو روز یادداشت بالا را نوشته و ارسال کردند.
* محمد درویش (زاده چهارم بهمن ماه ۱۳۴۴ تهران)، کنشگر محیط زیست، روزنامهنگار و کویرشناس اهل ایران است. او به عنوان پژوهشگرِ حوزه بیابان و شناخت مولفههای بیابانزایی در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور خدمت میکند و میکوشد درک مشترکی از اهمیت محیط زیست را در سطح جامعه و سیاستمداران رقم زند.
وی همچنین از مشوقان و همراهان جدی ترویج مکتب مدرسه طبیعت و نفی خودرو محوری در مبلمان شهری است.
در سوم بهمن ۱۳۹۷، مجله بخارا با همراهی مجله صنوبر و خانه اندیشمندان علوم انسانی، شب محمد درویش را به سبب بیش از سهدهه تلاش مؤثر او در صحنه محیطزیست ایران برگزار کردند. این مراسم در تالار بزرگ فردوسی تهران برگزار شد.
