چالش انتخاب اسم

یادداشت روزانه گیچ – احسان میرزائی:‌ گاهی در زندگی لازم است تا برای کسی یا فعالیتی اسم انتخاب کنیم، مانند نام گذاری برای فرزند، برای شرکت، برای کتاب، برای حیوانات خانگی، انجمن و حتی یک گروه تلگرامی و… این روزها من به اتفاق تعدادی از دوستان به نوعی درگیر انتخاب اسم برای مدرسه طبیعت هستیم، قبلا هم در فرایندهای انتخاب اسم مشارکت داشتم و در حال حاضر تصمیم گرفتم تجربیات خودم را برای شما بنویسم.

اما در انتخاب اسم به چه مواردی باید توجه کرد؟

لازم است پیش از هر چیز قلم و دفتر یادداشت خود را همراه داشته باشیم تا هر کلمه‌ای که به ذهن‌مان رسید یادداشت کنیم. اسم خوب آن است که وقتی مخاطب آن را می‌خواند یا می‌شنود پلی بین او و کسب و کار یا سوژه ایجاد شود؛ یعنی اسم باعث ایجاد معنا و مفهومی آشنا در ذهن مخاطب شود و حتی تصویری از نوع فعالیت در ذهن مخاطب شکل بگیرد. به نظر شما بین “مدرسه طبیعت کاوش” و “مدرسه طبیعت بیدمشک” کدام‌یک معنا را بهتر به ذهن ما متبادر می‌کند؟!

۱. در درجه اول باید ویژگی‌ها، خصوصیات و قابلیت‌های نهفته و آشکار سوژه یا فعالیت را شناسایی کرد و از همان استفاده کنیم. برخی اسم‌ها آنقدر هوشمندانه انتخاب می‌شوند که دیگر نیازی به تعریف و توضیح بیشتر در مورد یک کسب و کار یا فعالیت جدید نیست، چون تمام تعاریف و توضیحات در اسم وجود دارد و مخاطب برای درک آن متحمل زحمت نشده یا پرسشی برایش پیش نمی‌آید.

۲. گستره‌ی فعالیت و معنی اسم انتخاب شده در دیگر زبان‌ها؛ با توجه به گستردگی فعالی خود در حالی که ممکن است در شهرها، استان‌ها و کشور‌های دیگر بازار و مخاطب داشته باشیم بهتر است روی معنی اسی که انتخاب کردیم تحقیق انجام بدیم و مطمئن بشیم که آن اس در زبان‌های دیگر معانی بد و توهین آمیزی نداشته باشد.

۳. همواره سوژه خود را در یک دست و اسم‌هایی را که به ذهن‌ می‌رسد را در دست دیگر قرار داده و به دنبال سنخیت، رابطه و همبستگی آن دو بگردیم. فراموش نکنیم که در فرایند انتخاب اسم انبوهی از کلمات قشنگ به ذهن می‌رسد اما بیشتر آن‌ها برای سوژه ما مناسب نیستند.

فرض کنید برای عروسی خودتان می‌خواهید یک دست لباس بخرید، به پاساژی می‌روید و ناگهان با تعداد زیادی لباس با رنگ‌، جنس و مدل‌های متفاوت می‌بینید که همه به چشم شما قشنگ هستند و دوست دارید همه را داشته باشید؛ اما آیا همه این‌ لباس‌ها برای کار و هدف شما مناسب است؟ قاعدتا خیر و شما به فروشنده‌ می‌گویید لباس عروس یا لباس داماد می‌خواهید، نه یک لباس برای میهمانی…

برای انتخاب اسم هم باید همواره اصل فعالیت و سوژه را مد نظر داشته باشیم و متناسب با آن اسم انتخاب کنیم، وگرنه کلمات زیبا و قشنگ بسیار است.

۴. خودمان را جای مخاطب بگذاریم و اسم‌های پیشنهادی را از دید یک مخاطب که از اصل ماجرا خبر ندارد (پشت آن اسم چه خبر است) ببینیم؛ آیا اسم پیشنهادی دریچه‌ای جدید از یک فعالیت به روی ما باز می‌کند یا نه؟

باید هوشیار باشیم که اسم معرف فعالیت ما است و در فرایند انتخاب اسم در حالی که خودمان می‌دانیم که چه‌کار می‌کنیم، دچار این اشتباه نشویم که با انتخاب اسمی زیبا در حالی که هیچ نشانه‌ای از نوع فعالیت ما نداشته باشد، خود را به زحمت و دردسر توضیح همیشگی نوع فعالیت‌مان بی‌اندازیم؛ در اصل مسئله ما معرفی خودمان به کمک اسم مناسب به مخاطبین یا مشتریان است.

۵. اسم‌های پیشنهادی را در گوگل جست ‌و جو کنیم؛ ممکن است اسم مورد نظر ما قبلا برای سوژه و فعالیتی کاملا مشابه انتخاب شده باشد.

۶. امروزه زندگی ما با فضای مجازی پیوند عمیقی خورده و بهتر است سعی کنیم اسمی که انتخاب می‌کنیم دامنه‌ی اینترنتی آن آزاد باشد تا بتواینم سایت آن را ثبت کنیم.

تجربه من در انتخاب اسم برای مدرسه طبیعت

حالا ما در فرایند انتخاب اسم برای مدرسه طبیعت با تعداد کمی از واژگان مربوط و تعداد زیادی از کلمات نا مربوط و البته نیمه مرتبط روبرو شدیم.

اما مدرسه طبیعت کجاست؟ مدرسه طبیعت فرصتی است که کودکان ۳ تا ۱۲ ساله‌ی، شهری مانند تهران می‌توانند برای ساعاتی از روز یا چندین مرتبه در هفته به آن‌جا بروند و به طور آزادانه و خودانگیخته، بدون دخالت بزرگ‌ترها با طبیعت ارتباط بگیرند و با حواس پنج گانه‌ی خود و ابزاری که در مدرسه وجود دارد به کشف جهان هستی بپردازند.

این فرصتی است که در مقابل زندگی در شهری پر از آلودگی صوتی، دیداری و هوا به کودکان داده شده است؛ کودکان از کنج انزوا و منفعل آپارتمان‌های سیمانی و پولادی فراخوانده شده اند‌تا در مدرسه طبیعت به طور خودانگیخته مهارت‌های جسمی، روحی، اجتماعی و… خود را به کمک طبیعت و حیوانات و هم‌سالان پرورش دهند.

حالا با توجه به شناخت جزئی که از مدرسه طبیعت به دست آوردیم اسم تعدادی از مدارس طبیعت سراسر کشور را مرور می‌کنیم و در ادامه برای انتخاب نام مدرسه طبیعت یا هر فعالیت دیگر را می‌آوریم:

۱. مدرسه طبیعت “کاوی‌کنج” در مشهد ۲. مدرسه طبیعت “وایو” استان مازندران، عباس‌آباد ۳. مدرسه طبیعت “کیکم” کرمانشاه ۴. مدرسه طبیعت “وارش” استان گیلان، کیاشهر ۵. مدرسه طبیعت “کندوکاو” اصفهان ۶. مدرسه طبیعت “کنکاج” بیرجند ۷. مدرسه طبیعت “نوج” استان مازندران، ساری ۸. مدرسه طبیعت “قشم” استان هرمزگان، قشم ۹. مدرسه طبیعت “نسیم” همدان ۱۰. مدرسه طبیعت “دماوند” استان تهران

۱۱. مدرسه طبیعت “تی تی” استان گیلان، رشت ۱۲. مدرسه طبیعت “داربانان آتی” استان تهران، فشم ۱۳. مدرسه طبیعت “کوچک‌بانان” اصفهان ۱۴. مدرسه طبیعت “کوچار” استان تهران ۱۵. مدرسه طبیعت “چارباغ” اصفهان ۱۶. مدرسه طبیعت “گندمک” یزد ۱۷. مدرسه طبیعت “آفتاب” کاشان ۱۸. مدرسه طبیعت “ویشه” نور ۱۹. مدرسه طبیعت “بوم‌بان” شیراز

۲۰. مدرسه طبیعت “باغچۀ مهر” کرج ۲۱. مدرسه طبیعت “پاپک” کرمان ۲۲. مدرسه طبیعت “کفشدوزک” اصفهان ۲۳. مدرسه طبیعت “وی‌‌ول” سنندج ۲۴. مدرسه طبیعت “سرخدار” گرگان ۲۵. مدرسه طبیعت “گایا” خوزستان  ۲۶. مدرسه طبیعت “ناردونه” استان تهران، ورامین ۲۷. مدرسه طبیعت “تاک” استان مرکزی ۲۸. مدرسه طبیعت “چکاوک” استان‌ قزوین ۲۹. مدرسه طبیعت “باغ” استان تهران، باغ گیاه شناسی ملی ایران

۳۰. مدرسه طبیعت “ساوان” استان تهران، پارک چیتگر ۳۱.مدرسه طبیعت ” چی چی نی” استان گیلان، طارمسر ۳۲. مدرسه طبیعت “تبریز” استان آذربایجان شرقی، تبریز ۳۳. مدرسه طبیعت ” کاوش” استان  آذربایجان شرقی، تبریز ۳۴. مدرسه طبیعت “ژاهو” استان فارس، شیراز ۳۵. مدرسه طبیعت “سفیران طبیعت” بوشهر، کنگان ۳۶. مدرسه طبیعت “پرسه در طبیعت” استان قزوین ۳۷. مدرسه طبیعت ” گلستان” استان گلستان

✅ نوع اول اسامی: اگر بخواهیم اسمی طبق روال بیشتر مدارس انتخاب کنیم که به تعریف و نوع فعالیت یک مدرسه طبیعت برگردد (کنجکاوی کودک در طبیعت و شادی و نشاط و خلاقیت و…) کلمات زیادی را می‌توان یافت که چنین معنا و مفهومی را به ذهن مخاطب متبادر کند.

چنین کلماتی مانند “کند و کاو”  و “کاوش” با اهداف و برنامه و فعالیت‌های مدرسه طبیعت جور است و والدین با شنیدن این‌طور اسامی تا حد زیادی می‌توانند حدس بزنند که در مدرسه طبیعت چه خبره…

✅ نوع دوم اسامی: اگر بخواهیم نامی انتخاب کنیم که برگرفته از طبیعت باشد و در ذهن همه خوب بنشیند، راحت به زبون بیاد و پیر و جوان به راحتی بتوانند تلفظ کنند و با شنیدن آن نام یک شی که در فضای حقیقی وجود دارد، در ذهنش تداعی شود می‌توانیم از نام حیوانات، درختان، میوه‌ها و… استفاده کنیم.

چنین اسم‌هایی ماندگاری زیاد و یادآوری آسان دارند و زودتر از نوع اول اسامی در ذهن می‌نشیند و به یاد آورده می‌شود، اما نکته نا مطلوب آن است که این اسامی دقیقا به خاطر همین ویژگی‌ها توسط خیلی‌ها استفاده شده و اگر در گوگل جست و جو کنیم می‌بنیم که انواع فعالیت‌ها با این گروه از اسامی شکل گرفته است.

✅ نوع سوم اسامی: اسم هایی هستند که معنا و مفهوم خوبی دارند ولی آنقدر پر کاربرد و پر مصرف هستند که شاید روزانه به شکل‌های مختلف و در جاهای گوناگونی با آن سر و کار داشته باشیم. برای نمونه پردیس به معنی باغ و بستان است اما استفاده نا ثواب از آن برای کوچه و خیابان و شهرک و… باعث شده دیگر ما با شنیدن یا دیدن این نام به یاد باغ و بستان نیفتیم! همین مثال را برای کلمه مهر، آفرینش، فردوس و… می‌توان زد.

هرچند این اسم‌ها در ادبیات و زبان پارسی دارای سابقه خوب، زیبا و مفهومی باشند، اما با توجه به استفاده های مکرر در جاهای مختلف و حتی متضاد، گویا برای گوش و ذهن ما عادی شده‌اند و دیگر تداعی کننده معنا و مفهومی اصلی‌شان نیستند.

✅ نوع چهارم اسامی: اسم‌های خلاقانه، ترکیبی و ابتکاری هستند، مانند کاوی کنج که به نظر من برای مدرسه طبیعت شاهکاره، این‌طور اسامی ذهن رو قلقلک داده و باعث تفکر می‌شود؛ برای خود من این سوال پیش آمد که کاوی کنج یعنی چی و چرا کنج کاوی رو اینطور واژگون کردن؛ این اسم‌ها ممکنه از جابجا کردن دو کلمه که در کنار هم یک مفهوم رو تولید کرده به دست بیاد یا از کنار هم گذاشتن برخی از واژگان دو یا چند کلمه که خوانش آن در نهایت ضرب آهنگ دلنشینی دارد…

✅ نوع پنجم اسامی: اسامی خاص هستند که می‌تواند هم نام شهر، کوه، شاعر و… مانند دماوند، تهران، گلونی (روسری زنان لر) یا می‌تواند یک کلمه به زبان محلی باشد.

این‌طور  اسامی می توانند از صاحب اصلی اسم اعتبار بگیرند و یک قدرت دربرگیری شگرفی در شهر و استان و حتی کشور داشته باشند، مثلا تهران به واسطه مرکزیتی که دارد، اعتبار بخش برای یک مدرسه طبیعت است

 اما اسامی اماکن و محل‌هایی که صرفا در یک منطقه بیشتر شناخته شده‌اند مانند نیاوران یا تجریش دیگر در مرکز، غرب و جنوب و شرق شهر تهران کاربرد چندانی نداره و اعتباری صرفا محلی دارد. برخی اسامی مانند یک روستای دور افتاده فقیر و درگیر خشک سالی اگر ضرباهنگ خوبی داشته باشد می‌تواند اسم خوبی باشد که نیازمن صرف وقت زیاد برای دلیل انتخاب چنین نامی برای مدرسه طبیعت.

✅نوع ششم اسامی: استفاده بهینه از اسامی خاصی که در کارتون‌ها، فیلم‌ها، سریال‌ها، کتاب‌های برجسته و داستان‌ها و اشعار مطرح است.

دوستان این تجربه‌ی من از فرایند انتخاب اسم بود، بدون شک کاستی‌هایی در توضیحات وجود داره که خوشحال می‌شم آن را گوشزد کنید تا متن را ویرایش کنم و به یک متن قوی نزدیک بشیم. هدفم کمک به دوستانی است که در فرایند انتخاب اسم برای هر فعالیتی قرار می‌گیرند.

#احسان_میرزائی

دوشنبه – ۲۶ – تیر – ۱۳۹۶

ساعت: ۲۰:۰۵