سبک زندگی سبزیادداشت روز

نه به ظروف یکبار مصرف گیاهی

نا کارآمدی ظروف یکبار مصرف گیاهی

آخرین به روز رسانی: یکشنبه ۲ شهریور ۱۳۹۹

مجله گیچ gich.ir احسان میرزائی: ظروف یکبار مصرف گیاهی چندان هم سبز و دوستدار محیط زیست نیستند. انسان همواره تلاش می کند برای تامین نیازهای خود، فراتر از رویه های طبیعی، رویه هایی غیر طبیعی را اجرا کند.

ایجاد رویه های نظام مند بشری و تحمیل آن به نظام جهان هستی، همواره عواقبی داشته و دارد.

گاهی جامعه بشری نسبت به نا کارآمدی یک رویه (ظروف یکبار مصرف پلاستیکی) به اتفاق نظر می رسد.

بنابراین تلاش می کند تحت عناوین مختلفی رویه های جدیدی را جایگزین یکبار مصرف های پلاستیکی کنند.

به همین ترتیب ظروف یکبار مصرف گیاهی ظهور کردند. اما باید بدانیم که ظروف یکبار مصرف با عناوین گیاهی، سبز، تجزیه پذیر و عنوان‌های مشابه هم یک رویه اشتباه هستند.

ظروف یکبار مصرف گیاهی نیز برخلاف آنچه ادعا می‌شود، چندان دوست‌دار محیط‌زیست و طبیعت نیستند!

شست و شوی افکاری عمومی با عناوین سبز و گیاهی

مجله گیچ: استفاده از عناوین دوست دار محیط زیست برای محصولات یکبار مصرف که پس از استفاده زباله می شوند، فریب افکار عمومی است.

کارخانه ها و شرکت های تولید کننده این محصولات برای بقای خود ناچار به تولید تبلیغات فریبنده و تاثیرگذار هستند.

پس آنچه که تبلیغ می کنند با آنچه در ذهن ما تداعی می شود، در واقعیت یکی نیست.

به قولی هر گردی گردو نیست و این عناوین صرفا برای تبلیغات است. صرفا برای تاثیر بر افکار عمومی و فروش بیشتر محصولات.

 یکبار مصرف ها در تضاد با سبک زندگی سبز

مجله گیچ: استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی با معیار های سبک زندگی سبز همسو نیست. ما در سبک زندگی سبز تلاش می‌کنیم تا همواره از ظروف پایدار استفاده کنیم . از طرف دیگر به دنبال کاهش پسماند در زندگی خود هستیم.

ما پیروان سبک زندگی سبز و سبزگراها همیشه یک لیوان استیل همراه داریم . لیوانی پایدار، مقاوم و بهداشتی که می‌توانیم هزاران بار، بدون تولید زباله، از آن استفاده کنیم.

به موازات استفاده از لیوان پایدار، عدم مصرف و استفاده هزاران لیوان یک‌بار مصرف پلاستیکی و گیاهی است.

سبک زندگی سبز چیست؟

مجله گیچ: تعریف سبک زندگی سبز بسیار گسترده است. اما به طور خلاصه، در رویه سبک زندگی سبز، ما برای تامین نیازهای ابتدایی و نوین به پایداری و تعادل، توازن و سلامت در طبیعت، به عنوان اصل و اساس حیات، توجه ویژه داریم.

به عبارت دیگر برای سیاره زمین با محوریت نیازهای بشری دو حالت را متصور هستیم.

  • تامین نیازهای افسارگسیخته بشری بدون توجه به طبیعت و نابودی زمین؛
  • تعدیل نیازهای افسارگسیخته بشری و تامین آن بر اساس حفظ پایداری و تعادل، توازن و سلامت طبیعت.

انسان نیز موجودی نیاز محور است. انسان از بدو تولد تا مرگ همواره نیازمندی هایی برای بقا و رفاه دارد.

حتی عمده تحولات جوامع بشری به دلیل نیازهای مختلفی بوده که در ذات بشر نهفته است. در دوران معاصر نیازهای ابتدایی بشر برای بقا و سپس نیازهای نوین بشر، دست مایه شکل گیری صنایعی چون: صنعت فرهنگ، صنعت ورزش، صنعت سلامت و… شد.

پس انسان و نیازهای حقیقی و کاذب او منشاء خیر و شر زمین هستند. اما ما امروز تلاش می‌کنیم صرفا یک انسان مصرف کننده و جهان خوار نباشیم.

سبک زندگی سبز به ما کمک می کند تا همراه با تفکر سبز و رفتار سبز، پیوند دوباره ای با طبیعت ایجاد کنیم. تعامل مفیدتر و بهتری با آن داشته باشیم و همواره منافع طبیت را در نظر بگیریم.

 فرایند تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی

مجله گیچ: همانطور که گفته شد تولید ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی یک ایده خلاقانه و نو بوده.

اما آیا نباید امروز با توجه به گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی و اولویت کشت گندم، پایان ناکارآمدی یکبار مصرف های گیاهی را اعلام کنیم؟!

البته ما به طور کل به دنبال قطع پای انواع یکبار مصرف ها در زندگی خود هستیم.

ردپای اکولوژیک ظروف یکبار مصرف گیاهی

مجله گیچ: تا به امروز کدام تولید کننده‌ ظروف گیاهی گزارشی معتبر از فرایند تولید محصولات خود ارائه کرده است؟

آیا در مورد ردپای آب طی مراحل زیر چیزی می گویند؟

  • آب مصرف شده در زمان کاشت، داشت، برداشت گیاه
  • آب مصرف شده در هنگام فرآوری ماده اولیه
  • آب مصرف شده در هنگام تولید ظروف گیاهی

آیا آن‌ها در مورد ردپای انرژی مصرف شده در فرایند تولید محصولات خود گزارش معتبر می‌دهند؟!

برای نمونه تا حالا شده روی یک بسته از ظروف یکبار مصرف گیاهی از ردپای اکولوژیک آن نوشته باشند؟

هزینه و فایده لیوان های پایدار و یکبار مصرف

مجله گیچ: تولید هر محصولی مستلزم صرف زمان است. مخصوصا در امر کشاورزی که گاهی چند ماه باید صبر کرد تا گیاه به رشد کامل برسد.

نسبت زمان و دفعاتی که از ظروف پایدار استفاده می کنیم، به مدت زمانی که صرف تولید آن شده، افزونی دارد.

یعنی برای تولید یک لیوان استیل یک بار هزینه می کنیم. سپس در بلند مدت هزاران بار از آن استفاده می کنیم. آن ظرف پایدار پس از تولید مادامی که استفاده شود ارزش افزوده دارد.

اما آیا زمان هزینه شده در فرایند تولید ظروف یکبار مصرف با مدت زمان استفاده از آن قابل مقایسه است؟

مدت زمان استفاده از ظروف یکبار مصرف، به‌ طور میانگین تنها ۳ تا ۱۰ دقیقه است.

استفاده از ظروف یک بار مصرف یعنی دور ریختن ساعت‌ها و بلکه ما‌ه ها کار و تلاش. یعنی از جیب خود پول می دهیم تا طی چند دقیقه زباله تولید کنیم. یعنی پول خود را در مقابل تبلی دور می ریزیم.

در مقایسه ظروف پایدار و یک بار مصرف اگر به دنبال صرفه اقتصادی باشیم، جدول زیر به ما کمک می کند. هرچند قیمت ظروف یک بار مصرف پایین است؛ اما جدول زیر نشان می دهد که مصرف یک سال آن رقم قابل توجهی می شود.

نوع

استفاده روزانه

ماهانه

سالانه

هزینه

لیوان پایدار استیل دوجداره مسافرتی

۴ دفعه

۱۲۰ دفعه

۱۴۴۰ دفعه

۳۰/۰۰۰ تومان

لیوان یکبار مصرف گیاهی

۴ عدد

۱۲۰ عدد

۱۴۴۰ عدد

۳۱۲/۵۰۰ تومان

توضیح جدول: قیمت های جدول برای یکشنبه ۲ شهریور ۱۳۹۹ و گرد شده رو به بالا است. قیمت یک بسته ۲۴ عددی لیوان یکبار مصرف گیاهی در فروشگاه اینترنتی ۵/۲۰۰ تومان است.

ظروف یکبار مصرف گیاهی و تامین مواد اولیه

مجله گیچ: اگر ادعای گیاهی بودن این ظروف صحت داشته باشد، زمین های بسیاری زیر کشت ذرت می رود.

ذرت گیاه بومی کشور ما نبوده و نیست. چندین سال است که کشور ما با خشک سالی دست و پنجه نرم می کند. از طرف دیگر ما به زمین های کشاورزی برای تولید گندم و قطع وابستگی به خارج نیاز داریم.

استراتژی عبور از مسائل محیط زیستی و به تبع آن بحران‌های اجتماعی و اقتصادی در شرایط فعلی، باید متفاوت باشد.

در شرایط بحرانی گرمایش زمین، تغیرات اقلمی، فرسایش خاک، تحریم ها و انباشت زباله در نقاط مختلف شهر ها، سبک زندگی سبز پیشنهاد می کند تا نقش رویه های غیر طبیعی را در زندگی خود کاهش دهیم.

 رویه و ادعای مخرب ظروف یکبار مصرف گیاهی

مجله گیچ: کلا یکبار مصرف‌ها ما را در تفکر و رفتار سبز سست و تنبل می کنند. یک بار مصرف ها ما را در راه رسیدن به سبک زندگی سبز گمراه می‌کنند.

مخصوصا با ادعاهایی فریبنده‌ مانند:

  • اگر ظروف یکبار مصرف گیاهی در طبیعت رها شود تجزیه می‌شوند!
  • از ظروف گیاهی کمپوست تولید می‌شود!
  • ظروف گیاهی به مصرف خوراک دام و طیور می‌رسد!

شاید ظروف گیاهی در طبیعت تجزیه شود، اما حقیقتا چه مواد و عناصر غیر طبیعی در تولدش استفاده شده؟

ادعاهایی در تضاد با تلاش محیط زیستی ها

مجله گیچ: محیط زیستی ها سال‌ها تلاش کرده‌اند تا مردم روی زمین آشغال نریزند. اما پیام نهفته‌ی ادعاهای بالا می گوید:

“هرچه دوست داری این ظروف را مصرف و بدون هیچ نگرانی آن را در طبیعت و شهر رها کن. چون بالاخره یا تجزیه می‌شود یا کمپوست یا غذای حیوانات”

شرکت‌های تبلیغاتی آگاهانه و هوشمندانه از ادعاهای بالا استفاده می کنند. انسان هموراه به ساده و راحت سازی امور علاقه دارد، آن ها هم خیال مصرف کننده را از “دور انداختن” راحت می کنند.

آیا نتیجه این تبلیغ چیزی جز ترویج بیشتر رفتارهای غیر مسئولانه و تنبلی در جامعه است؟!

با ادعای زیست تخریب بودن، مصرف کننده راحت تر بر وجدان خود غلبه می کند. پس ظرف به اصطلاح گیاهی و تجزیه پذیر را با خیال راحت در طبیعت رها می کند!

آلودگی دیداری رها کردن ظروف یکبار مصرف

مجله گیچ: حتی اگر تجزیه پذیر هم باشند باعث بروز آلودگی دیداری در طبیعت و محیط شهری می‌شوند.

اگر بخواهیم این ظروف را از نظر تجزیه پذیری (رویه غیر طبیعی) با پوست انواع میوه (رویه طبیعی) مقایسه کنیم:

فرایند تجزیه پوست میوه که طبیعی است، به شرایط اقلیمی و میزان میکرو ارگانیسم های موجود بستگی دارد.

شاید پوست میوه چند روز یا ماه روی زمین باقی بماند. تجزیه فرایندی زمان بر است. همین مدت زمان برای ایجاد آلودگی دیداری در محیط طبیعی کافی است.

حال اینکه برای تولید ظروف گیاهی از برخی مواد فرم دهنده و پایدار کننده استفاده می‌شود. به نظر شما چه مدت طول می کشد تا ظرف یک بار مصرف گیاهی در طبیعت تجزیه شود؟

راهکارهای کاهش مصرف ظروف یکبار مصرف

مجله گیچ: به راستی که ما باید تنبلی فکری و رفتاری را در سبک زندگی عادی خود کنار بگذاریم.

  • به مانند گذشته میهمانی خود را با ظروف پایدار برگزار کنیم.
  • برای طبیعت‌گردی و کمپینگ ظروف پایدار و مخصوص را تهیه کنیم.
  • برای گردش های خانوادگی یک سبد وسایل شامل ظروف پایدار تهیه کنیم.
  • لیوان پایدار و فلاسک را جایگزین لیوان یک بار مصرف و بطری آب معدنی کنیم.
  • روی تفکر خود کار کنیم؛ شاید قیمت اولیه یک لیوان کم باشد اما در بلند مدت جبران می شود.
  • تامل و صبوری را در خصوص رویه های طبیعی و سبک زندگی سبز تقویت کنیم.
  • برای توجه بیشتر به اصول سبزگرا وقت و حوصله بیشتری بگذاریم.
  • مقداری همت و اندکی مسئولیت پذیری را چاشنی کار کنیم.
  • تا جای ممکن و به ترتیب پای ظروف یکبار مصرف گیاهی، پلاستیکی و آلومینیومی را از زندگی خود قطع کنیم.
  • در مقابل تبلیغات اغوا کننده رسانه ها، سواد رسانه ای و تفکر انتقادی را در خود تقویت کنیم.
  • کار نیک کردن از پر کردن است، پس همواره برای آنچه گفته شد تلاش و تمرین را فراموش نکنیم.

به یاد داشته باشیم که ما همواره در معرض انواع تبلیغات هستیم.

آژانس های تبلیغاتی در ناباورانه ترین حالت ممکن تلاش می کند: در عربستان کاپشن و در قطب شمال کولر بفروشند.

جهان سرمایه داری صرفا به فکر کسب سود بیشتر و یافتن بازار‌های جدید است.

اما تفکر و اعتقاد ما حفظ پایداری و تعادل، توازن و سلامت در طبیعت، به عنوان اصل و اساس حیات است.

پایان پیام

نگارش اول ۱۰ خرداد ۱۳۹۶

مشاهده بیشتر

احسان میرزائی

احسان میرزائی | ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه | کنش‌گر مستقل محیط زیست | حامی حقوق کودکان | داوطلب امداد در سیل و زلزله | موسس مدرسه طبیعت طهران | مشاور و ایده‌پرداز کمپین‌های فرهنگی-محیط‌زیستی | اولین مروج تخصصی سبک زندگی سبز به زبان فارسی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا