اخبارجامعه سبزسبک زندگی سبزگزارش‌ها

سخنرانی استاد شمسی در نشست هنر برای محیط زیست

“بحران محیط زیست تجلی برونی بحرانی درونی است که در نوع زنان ومردان عصر ما پدید آمده است.”

سید حسین نصر

به گزارش مجله گیچ gich.ir: پس از اجرای نمایش خیابانی “یک روز عادی در زمین” با موضوع زباله که به طور مستقیم مخاطب یا همان شهروندان را با خود همراه می‌کرد، نشست هنر برای محیطزیست با موضوع نقد و بررسی این نمایش خیابانی یکشنبه ۸ دی۱۳۹۸ در تهران برگزار شد.

سخنران آغازین نشست هنر برای محیط زیست مهدی شمسی، استاد دانشگاه و مدرس گرافیک ارگانیک بود که در ادامه صحبت‌های ایشان را پیرامون رابطه‌ی هنر و محیط‌زیست می‌خوانیم.

مهدی شمسی متولد ۱۳۴۸
لیسانس گرافیک از دانشگاه هنر – تهران، فوق لیسانس گرافیک از دانشگاه هنر – تهران، مدرس گرافیک در دانشگاه شریعتی، مدیر مسئول انتشارات مربع، مدیر مسئول آتلیه گرافیک مربع‌خانه، مدرس کلاس‌های گرافیک ارگانیک در آتلیه مربع‌خانه

گرافیک ارگانیک تصویرسازی، ایجاد نقش و فرم با عناصر طبیعی

نشست هنر برای محیط زیست، سخنران مهدی شمسی: خیلی خوشحالم که این فرصت به من داده شد که در مبحث گرافیک ارگانیک با هم دیگه یه صحبتی داشته باشیم. چون همین‌جور که می‌دونید طبیعت واقعا  این دوره زمونه حسابی مظلوم هست و هر چیز و در واقع هر هنر دیگه که وصل باشه به محیط زیست و طبیعت، باز خودش مظلومه…

ولی نکته مهم اینه که یه نقل قول از یکی از دوستان که یک مطلبی برای من فرستاده بود، می‌گفت که: “به یک درویشی گفتن که آینده دنیا تیره و تاریک است… (درویش) گفت : شاید ولی راه ما روشن”

 رو این حساب گرافیک ارگانیک اصلا براش مهم نیست یعنی تفکر گرافیک ارگانیک که چه اتفاقی داره میفته، آینده  میخواد سیاه باشه، سفید باشه، ولی در واقع مسیر خودش و کار خودش رو با خیال راحت انجام میده.

من یه معرفی کوچیک داشته باشم از خودم، من مهدی شمسی هستم، از سال ۷۷ در واقع درگیر تدریس گرافیک تو دانشگاه بودم و خیلی اهل طبیعتم، دوچرخه سواری، کوهنوردی، طبیعتگردی، گیاهخواری، خلاصه همه اینها رو من یه جوری کم و بیش مشغولم و دارم این کار رو انجام می‌دم.

اتفاقی که افتاد من توی این مدتی که تدریس میکردم و در کنارش بحث طبیعت  بود که تو طبیعت میرفتم و بخصوص از زمانی که تقریبا از ۱۶ سال پیش که پسر من به دنیا آمد و من به واسطه‌ی پسرم درگیر مسائل کودکان هم شدم، ماحصل این اتفاقات یه جرقه‌ای زد برای من…

من همیشه توی رشته خودم گرافیک به شدت مشکل داشتم، با کسایی که باهاشون کار می‌کردم، نوع نگاه و بینشی که در واقع داشتم… بعد تا اینکه حدود سال‌های ۱۳۹۲ بود که من به ذهنم رسید که مقوله‌ای به نام “گرافیک ارگانیک” رو ایجاد بکنم.

گرافیک ارگانیک  در واقع شاید به ظاهر ما وقتی نگاه بکنیم خیلی شبیه به یک بخشی از کار، شبیه به لند آرت (Land Art) باشه، توی بخشی از کارها ممکنه شبیه خیلی از کارهایی باشه که توی مهدکودک‌ها بعضا با بچه‌ها انجام داده میشه، خیلی وقتا بعضی کاراش ممکنه شبیه به یک کارایی باشه که توی سفره آرایی ما می‌بینیم.

ولی خلاصه‌ی مطلب اگه بخوام بگم گرافیک ارگانیک در واقع: تصویرسازی، ایجاد نقش، فرم، با عناصر طبیعی هست با این نیت که می‌خواهد افراد رو به طبیعت نزدیک کنه و هم آهنگ کنه با قوانین نظام آفرینش…

شاید این بحث قوانین نظام آفرینش (رو) ما خیلی جاها شنیده باشیم، و حتی امروزه ما توی معماری می‌بینیم؛ معماری ارگانیک هست نمی‌دونم توی خیلی موارد دیگه هست که از کلمه « ارگانیک» استفاده میشه.

خیلی از دوستان به من می‌گفتن که چرا گرافیک؟ چرا ارگانیک؟ این دوتا، اصلا گرافیک یک بحث دیگه است؛ و من با توجه به تجربه‌ای که خودم توی زمینه گرافیک داشتم، اصرار داشتم که این دقیقا باید “گرافیک” باشه…

چرا؟ به خاطر این که ما توی گرافیک خب حالا ترجمه ایرانیش “ارتباط تصویری” (هست) داریم در واقع با تصاویر صحبت می‌کنیم و توی گرافیک معمولا یک کارفرما وجود داره که ما بر اساس اون نگاه و بینشی (که) کارفرما داره طرح می‌زنیم و بر مبنای اون یک دریافتی داریم.

توی این قالب بود که من به ذهنم رسید که خب سفارش دهنده گرافیک ارگانیک می‌تونه واقعا طبیعت باشه؛ یعنی طبیعتی که به راحتی داره میلیون‌ها سال بدون هیچ چشم داشتی در واقع فقط بخشش می‌کنه به ما انسان‌ها… ما می‌تونیم در واقع طراح گرافیکی باشیم (که) سفارش دهندمون طبیعته و برای حفظ طبیعت در واقع وقت بذاریم و کار بکنیم.

هجوم اطلاعات، روزمرگی، مصرف‌گرایی و صنعت زدگی

نشست هنر برای محیط زیست، سخنران مهدی شمسی: من یه مقدار باز توضیح بدم روی این بحث نظام آفرینش، قوانین نظام آفرینش، طبیعت، هستی، همه این‌چیزا که گفته میشه… ما اگر بخوایم یه نگاهی به گذشتمون بکنیم، اجدادمون در واقع چه جور زندگی‌ای داشتن، حالا هرچی به قبل‌تر بر می‌گردیم ما می‌بینیم که این ارتباط با طبیعت و همسو بودن با این قوانین، خب خیلی بیشتر بوده… توی زندگی‌ای که ما می‌بینیم…

شما تصور بکنید، توی معماری مواد و مصالحی که استفاده میشده توی معماری چه اتفاقی میفتاده… از چوب و سنگ و آجر و همه این چیزها و بعد از اینکه بر فرض معماری حتی می‌خواسته خراب بشه باز دوباره به طبیعت برمی‌گشته و آلودگی ایجاد نمی‌کرده.

مثلا من خودم اگر تو سن خودم رو بخوام مثال بزنم، وقتی من بچه بودم ما تو خونمون فکر کنم یک ظرف از این حلب‌های هفده کیلویی بود، هفته ای یک دفعه زباله تولید میشد، اگر چیزی بود که در واقع به مرغ و باغچه و این چیزا نمی‌رسیدـ و میذاشتیم بعد از یه هفته سرکوچه، مامور شهرداری میامد می‌برد…

ولی شما الآن تصور بکن زندگی تک تک ما الان توی خونه‌ها و خانواده‌هامون به چه شکلیه؟ یعنی اگر یک روز زباله برده نشه چه اتفاقی میفته…!

و همه اینا رو بسط بدیم به انواع و اقسام اتفاقات دیگه‌ای که داره میفته و پیشرفت تکنولوژی…

من یک کلمه‌ی در واقع {هرمص} رو انتخاب کردم برای این کار، که به هر حرفش، در واقع مخفف یک چیزه که میخوام  روش صحبت بکنم:

ه در واقع هجوم اطلاعات، ما الآن وحشت‌ناک هجوم اطلاعات داریم، حتی من نمیگم اطلاعات خوب و بد، کلا اطلاعات… چون اطلاعات هم وقتی که خوبم باشه ولی نتونیم کنترلش بکنیم، خودش باز دوباره به ما آسیب میزنه.

ر در واقع روزمرگی، چیزی که اغلب ماها درگیرش هستیم و هر روز داریم این روزمرگی رو تکرار می‌کنیم… روزمرگی اغلب ما درگیر آن هستیم و آن را تکرار می‌کنیم…

م مصرف‌گرایی که دوباره باز داره وحشتناک مشکل ایجاد میکنه…

و (ص) صنعت زدگی… یعنی این چهار مورد انسان امروز رو درگیر کرده.

و ما وقتی که از این سیستم قوانین نظام آفرینش پامون رو  گذاشتیم کنار و گفتیم که نه انسان می‌تونه به طبیعت غالب بشه، ما صاحب عقل وخرد و اندیشه هستیم و میتونیم خودمون یه تغییراتی بدیم… این اتفاق وقتی که افتاد انسان مغرور در واقع احساس کرد که میتونه پس خیلی راحت از وسط یه جنگل یک جاده بزنه، سد بزنه و انواع و اقسام چیزهای مختلف…

بعد به مرور زمان ایراداش مشخص شد؛ این‌ها دلایلش اینه که انسان در واقع به قوانین نظام آفرینش رو بهش مسلط نبود!

حالا من توی این ویدئو سه دقیقه‌ای هم که در واقع تهیه کردم،  شروعش با یک چیزی هست، در واقع تناسبات طلایی (است)،من فکر کنم اون سه دیقه بتونه صحبت‌های منو مشخص بکنه، نشون بده که چه چیزایی وجود داره…

نشست نقد و بررسی نمایش خیابانی یک روز عادی در زمین یکشنبه ۸ دی ۱۳۹۸

کودکان امید آینده

نشست هنر برای محیط زیست، سخنران مهدی شمسی: و من فعالیتم تو این زمینه یه جنبه‌اش دانشگا‌ست، همزمان دارم کار میکنم، بحث گرافیک ارگانیک رو دارم جا میندازم، بحث کودکان هست که دارم کار میکنم، و در واقع یکی از امیدهای من اینه که رو بچه‌ها در واقع سرمایه گذاری کردن

و میدونم که ما وقتی که نگاهمون به بحث طبیعت با شناخت قوانین نظام آفرینش باشه، حداقلش اینه که ما خب نمی‌تونیم بگیم که این زمان رو برگردونیم به عقب، ولی میتونیم کنترل کنیم و حتی ما اگر به طبیعت هم فکر نکنیم، اگر تلاشمون این باشه که  بر مبنای این قوانین پیش بریم، احساس آرامش خیلی بیشتری داریم توی این فضای که در واقع می‌خواهیم ایجاد بکنیم.

ما تو زمینه‌ی کودکان یه چیزی که خیلی باهاش درگیریم، بحث حواس پنجگانه‌ست، که توی گرافیک ارگانیک به شدت به این پرداختیم، یعنی که ما وقتی میخواهیم خلاقیت ایجاد بکنیم وقتی میخواهیم بچه ها ذهن و مغزشون فعال و اکتیو بشه، تو تمام این چیزا میگن که حواس پنجگانه و تربیتش خیلی میتونه کمک کنه…

ما توی گرافیک ارگانیک هر این پنج حس درواقع خیلی خوب درگیر میشه… وقتی بچه‌ها میرن تو طبیعت، حتی تو خونه وقتی کارایی که دارن انجام میدن، بر هر مبنا حالا اینا هر کدوم یه مقوله خاص خودش رو داره که من حالا تو زمان کم اونا رو باز نمیکنم ولی میتونید تو فضای مجازی، پیج من در مورد هر بخش از این‌ها توضیحاتی داده شده.

یه جمله‌ی خیلی خوبی رو از آقای سید حسین نصر رو میشناسین؟ یه کتاب دین و نظام طبیعت، عجیب این کتاب زیبا و خوبیه، یعنی من فکر نمی‌کنم کتاب به این زیبایی و اینقدر وزین و مطالب اینقدر حساب شده، کار شده باشه…

یه جمله میگه: “بحران محیط زیست تجلی برونی بحرانی درونی است که در نوع زنان ومردان عصر ما پدید آمده است.”

یعنی واقعیت قضیه همینه، یعنی ما دائم در حال تلاش و دست و پا زدنیم، اینکه خوشحالیم که روز به روز داره علم پیشرفت می‌کنه، سرعتمون در تکنولوژی و اینها بیشتر میشه، با یک گوشی موبایل همه‌ی این کارها رو داریم انجام میدیم و غافلیم…

که باز دوباره خود این چرخه به خاطر اینکه خارج از نظم طبیعت و قوانین هستی هست، به ما آسیب می‌رسونه و این فقط یه مقدار زمان ممکنه بعدتری درواقع به این قضیه برسیم، که بعد مثلا ده سال بعد ببینیم که ما همین گوشی‌هایی که انقدر داریم استفاده می‌کنیم، چقدر به طبیعت آسیب رسونده…

من این ویدوئو  رو نشون بدم خدمتتون:

خب، خیلی ممنون، من فقط در  انتها این توضیح رو بدم که شروعش هم گفتم، بحث تفاوتش با لندآرت و چیزایی که بعضا این چیزا از ما سوال میشه، خیلی خلاصه بگم که اولا این که کاری که تو گرافیک ارگانیک انجام میشه، خیلی گسترده‌ست، فقط به بحث داخل خود طبیعت بسنده نمیکنه توی خونه میتونه باشه، با پوست میوه میتونه باشه، با مواد غذایی و همه‌ی در واقع عناصر طبیعی میتونه وجود داشته باشه…

و خیلی خلاصش شاید این باشه که توی لند آرت و خیلی کارهای هنری دیگه که با طبیعت ارتباط دارن، اولویت با هنر (است) بعد طبیعت، ولی توی گرافیک ارگانیک اولویت با طبیعته بعد هنر…

خیلی ممنون که حوصله به خرج دادید و صحبت های من رو گوش دادید، امیدوارم توی این ده دقیقه چیزی دست‌ گیرتون شده باشه…

نشست نقد و بررسی نمایش خیابانی یک روز عادی در زمین یکشنبه ۸ دی ۱۳۹۸
مشاهده بیشتر

احسان میرزائی

احسان میرزایی - کنش‌گر مستقل محیط زیست - حامی حقوق کودکان - داوطلب امداد در سیل و زلزله - کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه - کارشناس ارشد روابط‌عمومی - موسس مدرسه طبیعت طهران - مشاور فرهنگی محیط‌ زیستی - ایده‌پرداز کمپین‌های فرهنگی-محیط‌زیستی: کمپین سبزی نوروز، کمپین ایران پاک و... - اولین مروج تخصصی سبک زندگی سبز به زبان فارسی - #احسان_میرزائی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا